خبرگزاری مهر -گروه هنر-علیرضا سعیدی: اگرچه در تعریف و تشریح آنچه بر موسیقی ملی ایران زمین گذشت می توان به گزاره های رسانه ای متعددی رجوع کرد و پی به علل کاهش مخاطب در این عرصه به دلیل سو مدیریت ها و اشتباهات مختلف برد، اما یکی از بارزترین ویژگی هایی که رجعت دوباره به آنها حداقل می تواند یادآوری و بازخوانی مناسبی برای خوانش دوباره آثار موسیقایی در این عرصه کند، تولید آثار ملی میهنی متعددی است که طی سال های گذشته توسط هنرمندان دارای احترام و ارزشمند موسیقی ایرانی چه در قالب «آلبوم»، چه در قالب «تک آهنگ» و چه در قالب «یک اثر موسیقایی در یک آلبوم» پیش روی مخاطبان این حوزه قرار گرفته اند. آثاری که به دلیل هوشمندی آهنگساز و نوازنده و خواننده در انتخاب آثاری که برای تولید انتخاب کردند، این کارها را نه تنها تبدیل به ماندگارترین و ممتازترین آثار ملی – میهنی کردند، بلکه از آنها می توان به عنوان ممتازترین آثار موسیقایی در حوزه موسیقی ایرانی یاد کرد. آثاری که بسیاری از آنها فارغ از دیدگاه سیاسی – اجتماعی که در زمان انتشار خود داشتند و مخاطب می توانست به صلاحدید آنچه در روزگارش اتفاق افتاده از آن برداشت های مختلفی داشته باشد، اما دربرگیرنده مؤلفه های موسیقایی ارزشمند و ممتازی بودند که نمی توان از نام آنها به راحتی عبور کرد.

اساساً توجه به آثار موسیقایی که در حوزه های وطن دوستی و وطن پرستی توسط هنرمندان موسیقی کشورمان تولید شده، به ویژه در این روزها که کشورمان در بطن اتفاقات و التهابات مختلفی قرار دارد، امری اجتناب ناپذیر است که می تواند فارغ از دل زدگی ها، دعواهای سیاسی، اختلافات درون گروهی، منازعات اجتماعی و تقابل رویکردهای مختلف اندیشه ای که پرداخت به آنها مجال دیگری می طلبد، شرایط روحی مناسبی را برای فرار از این التهابات فراهم سازد که شنیدن به آن هم دربرگیرنده ایجاد روحیه وحدت طلبی و ایران دوستی و هم شنیدن موسیقی است که روزی روزگاری نقل محافل و دستگاه های پخش صوتی خانه ها و اتومبیل ها و مغازه های بودند اما هم اینک در مهجورترین شکل ممکن میان موجی از آلودگی های صوتی نشأت گرفته از تولیدات نازل موسیقایی قرار گرفته اند.

آنچه در سلسله گزارش های «بازخوانی مهر از نواهایی برای میهن» مورد توجه قرار گرفته، رجعتی دوباره و اجمالی به آثار موسیقایی است که طی دهه های گذشته و سال های اخیر توسط هنرمندان ارزنده موسیقی کشورمان در سبک های مختلف پیش روی مخاطبان قرار گرفته اند و در این گزاره های رسانه ای بدون تقدم و تأخر زمانی به آنها می پردازیم. شرایطی که نقد و تحلیل و واکاوی هر یک از این آثار دربرگیرنده ابعاد مختلفی بوده و همواره مورد توجه منتقدان، مدرسان و پژوهشگران این عرصه قرار گرفته اند اما در این گزارش ها تلاش می شود تا معرفی مختصری از آنها صورت پذیرد.

در پنجمین شماره از این مجموعه گزارش ها به سراغ آلبوم «فرزند ایران» به آهنگسازی حمید بهروزی نیا و خوانندگی سینا سرلک منتشرشده در سال ۱۳۸۹ رفتیم که اگرچه در میان قاطبه مخاطبان و شنوندگان موسیقی آلبوم نام آشنایی نباشد، اما به واسطه توانمندی های دو هنرمند معتبر موسیقی ایران همچون بهروزی نیا و سرلک که طی سال های گذشته و قبل از ورود همه جانبه سرلک به موسیقی پاپ زوج هنری معتبری در حوزه موسیقی کلاسیک ایرانی بودند، توانست از جمله آثار شاخص آلبوم های مرتبط با موسیقی ملی – میهنی معرفی شود. آلبومی مشتمل بر آثار عاشقانه و ملی میهنی که با حضور جمعی از نوازندگان دارای اعتباری موسیقی کشورمان آن را به عنوان یکی از پروژه های موسیقایی آن سال ها معرفی کرد.

حمید بهروزی نیا از جمله هنرمندان شناخته شده موسیقی ایرانی است که نوازندگی تار از سن هشت سالگی نزد عموی خود حسین بهروزی نیا شروع کرد و از همان دوران در محضر هنرمندان دیگری از جمله محمدرضا رحیمی، حمید شجاعی، محمدرضا ابراهیمی، هوشنگ ظریف، ارشد تهماسبی، آیدین علیا نسب، داریوش پیرنیاکان و سیامک بنایی بهره برد. وی تجربه همکاری با گروه های «جوان»، «اخوان»، «سالک»، «طلوع»، «چوبی»، «خنیا» و «آونگ» را در قالب آهنگساز و نوازنده دارد و کنسرت های متعددی را نیز در ایران، اروپا و کانادا برگزار کرده است.

«طلوع»، «آواز» با شعر آناهیتا ترکمان، «فرزند ایران» با شعر اکبر دانش طلب، «غروب»، «سرگشته» با شعر سیمین میرحسینی، «احسان»، «شیدا» با شعر سیمین میرحسینی، «تک نوازی»، «وصال» و «مرغ لاهوتی» با شعری از مولانا قطعاتی هستند که در این آلبوم پیش روی مخاطبان قرار گرفته است.

سینا سرلک خواننده، حمید بهروزی نیا نوازنده تار، میلاد علی پور نوازنده تار، آوا ایوبی نوازنده تارباس، رامین جزایری نوانزده سه تار، هومن مهدوی نوازنده سه تار، شاهین شهبازی نوازنده سه تار، نوشین پاسدار نوازنده بربط، پویا سرایی نوازنده سنتور، مسلم علیپور نوازنده کمانچه، پارسا احتشامی نوازنده نی، پژهام اخواص نوازنده تمبک، بهنام معصومی نوازنده تمبک، نیما نیک طبع نوازنده دف، شهرام مهاجر – آرام علی پور – بیتا همدانی – سارا ابراهیمیان- آناهیتا ماگویی هم خوانان گروه اجرایی این آلبوم تشکیل می دادند.

رامین جزایری پژوهشگر، نوازنده سه تار و مدرس موسیقی درباره این آلبوم نوشته است: اجرا و ضبط در حوزه موسیقی اصیل ایرانی، علاوه بر گذر کردن از مراحل مختلف شاگردی و مشکلات دوران تحصیل، به کاری سخت و طاقت فرساد تبدیل شده است و بی دلیل نیست که خیل عظیم هنرجویان موسیقی سنتی تنها چند تن در طول سال موفق می شوند تا آلبومی را به سلیقه خود اجرا و آماده و کنند. شاید بی توجهی استادان مطرح موسیقی برای ارائه راهکار و هرگونه کمک به این جوانان مزید بر علت باشد. استادانی که تنها راه نجات موسیقی را در معرفی فرزندان و یا اطرافیان خود و حمایت از جوانان را فقط استفاده از آنان در پر کردن مقطعی گروه موسیقی خود می دانند.

در روزگار حال و با در نظر گرفتن مواردی که عنوان شد و مشکلات جاری فرهنگی، اجرای یک آلبوم و گذر از مراحل مختلف تولید چون آهنگسازی، انتخاب نوازندگان و خواننده، تمرینات منظم گروهی، ضبط استودیویی، تدوین و میکس صدا و در نهایت پیدا کردن ناشری مناسب همچون گذر از هفت خوان رستم به نظر می آید.

برای ضبط یک آلبوم موسیقی کلام دار سه راه پیش چشم مجری نمایان است؛ اولین و آسان ترین راه استفاده از تصانیف قدیم که دارای شعر و ملودی پخته و تأثیرگذار و خاطره برانگیز است. دومین انتخاب ساخت ملودی به روی اشعار قدیم و یا ضربی خواندن این اشعار است که در سالیان اخیر به دفعات نمونه های آن را شنیده ایم. گزینه سوم ساخت ملودی و ساخت شعری به واخور ملودی، که در واقع ساخت تصنیف به معنای واقعی است.

این راه سخت ترین روش ارائه کار با کلام برای هنرمند موسیقی است که حتی استادان درجه یک نیز گاه از آن احتراز می کنند. خصوصاً اینکه انتخاب مضمون ملی – میهنی به جای مضامین عاشقانه و یا انواع دیگر کار را برای مجری هنرمند بسیار مشکل تر می کند. با نتیجه گیری از چند کلمه مختصر، لازم به ذکر است که حمید بهروزی نیا در این مجموعه همواره انتخاب مشکل را در نظر داشته و تنها به خاطر عاشق و علاقه اش به فرهنگ و موسیقی ایرانی قدم در این راه پر پیچ و خم گذاشته است. بی شک در این دوران که تخصص و تجربه حرف اول را می زند. برای هنرمند عاشق موسیقی چاره ای جز گذر از این مرحله و ارائه اثر به صورت حرفه ای نیست.

به هر ترتیب آلبوم «فرزند ایران» یکی از آثار با کیفیت در حوزه موسیقی کلاسیک ایرانی است که تعدادی از قطعات در نظر گرفته شده برای آن دربرگیرنده مضامین ملی - میهنی بودند که رجعت دوباره به آن ها می تواند علاوه با زنده نگه داشتن خاطراتی که علاقه مندان موسیقی ایرانی روی آن تاکید ویژه ای دارند، مروری به فعالیت هنرمندان و آهنگسازانی باشد که طی این سال ها به دلیل فرآیند نامناسب و پر از ایراد نظام اقتصادی موسیقی کشور وارد چرخه جدیدی از فعالیت هایشان شدند که رنگ و بویی شبیه به موسیقی پاپ دارد. فضایی که اگرچه می تواند در ارتقای سطح کیفیت خوانندگی در این عرصه به واسطه توانایی خوانندگانی چون سینا سرلک نقش مؤثری ایفا کند، اما در آن سو نشانه ای از فرآیند غلطی است که خواسته یا ناخواسته موسیقی را دچار خود کرده است.