آلبوم «ایران من» به آهنگسازی سهراب پورناظری و خوانندگی همایون شجریان یکی از مجموعه های پرطرفدار در حوزه آثار موسیقایی ملی-میهنی است که از فروش و استقبال خوبی هم برخوردار شد.

دریافت 15 MB

خبرگزاری مهر -گروه هنر-علیرضا سعیدی: چارچوب فعالیتی هنرمندان فعال در حوزه موسیقی ملی از گذشته تا به امروز مملو از آثار ماندگار و شنیدنی است که همچنان بعد از گذشت سال ها و شاید دهه ها از تولید و عرضه آنان به مخاطب توانسته در روح و جان شنوندگان فهیم و فرهیخته موسیقی ایرانی جا خوش کند. عرصه ای بی بدیل که سرشار از آثار درخشان و ممتازی است که برای توصیف هر یک از این مجموعه ها و قطعات باید کتاب ها و مقالات و پژوهش های فراوانی نوشت تا شاید ذره ای به ارزش این آثاری که در این سال ها تبدیل به گمشده های موسیقی کشورمان شده اند، پی برد.

ارزش هایی مملو از علاقه و مهر مفاخر موسیقی ایران به هنر و ادبیاتی که در سال های نه چندان دور رفاقتی عمیق تر و صمیمانه تری را نشان داده و موجب می شد تا تماشاگران و مخاطبان این گونه موسیقایی همچون سایر گونه های موسیقی که در نظام اقتصادی موسیقی ایران به فعالیت مشغول بودند، نه تنها حرف های زیادی برای گفتن داشته، بلکه در مقاطعی هم گوی سبقت از موسیقی های تجاری و سرگرم کننده ایران زمین را در حوزه تماشاگر بربایند و فضایی فراهم سازند تا مخاطبان ایرانی به معنا و مفهوم مطلق کلمه از موسیقی هایی لذت ببرند که ثمره شنیدن آنها چیزی جز ارتقای فرهنگ و افزایش آگاهی آنان از هنر و ادبیات و فرهنگ ایران زمین نداشت.

در سال های اخیر شیوع نابهنگام کرونا و پس از آن اتفاقات اخیر کشور خلاء تولید این گونه های موسیقایی بیش از گذشته نمایان کرد و نشان داد که آثار تولیدشده پیشین چه گنجینه های نابی بودند

اگرچه در تعریف و تشریح آنچه بر موسیقی ملی ایران زمین گذشت می توان به گزاره های رسانه ای متعددی رجوع کرد و پی به علل کاهش مخاطب در این عرصه به دلیل سو مدیریت ها و اشتباهات مختلف برد، اما یکی از بارزترین ویژگی هایی که رجعت دوباره به آنها حداقل می تواند یادآوری و بازخوانی مناسبی برای خوانش دوباره آثار موسیقایی در این عرصه کند، تولید آثار ملی میهنی متعددی است که طی سال های گذشته توسط هنرمندان دارای احترام و ارزشمند موسیقی ایرانی چه در قالب «آلبوم»، چه در قالب «تک آهنگ» و چه در قالب «یک اثر موسیقایی در یک آلبوم» پیش روی مخاطبان این حوزه قرار گرفته اند. آثاری که به دلیل هوشمندی آهنگساز و نوازنده و خواننده در انتخاب آثاری که برای تولید انتخاب کردند، این کارها را نه تنها تبدیل به ماندگارترین و ممتازترین آثار ملی – میهنی کردند، بلکه از آنها می توان به عنوان ممتازترین آثار موسیقایی در حوزه موسیقی ایرانی یاد کرد. آثاری که بسیاری از آنها فارغ از دیدگاه سیاسی – اجتماعی که در زمان انتشار خود داشتند و مخاطب می توانست به صلاحدید آنچه در روزگارش اتفاق افتاده از آن برداشت های مختلفی داشته باشد، اما دربرگیرنده مؤلفه های موسیقایی ارزشمند و ممتازی بودند که نمی توان از نام آنها به راحتی عبور کرد.

اساساً توجه به آثار موسیقایی که در حوزه های وطن دوستی و وطن پرستی توسط هنرمندان موسیقی کشورمان تولید شده، به ویژه در این روزها که کشورمان در بطن اتفاقات و التهابات مختلفی قرار دارد، امری اجتناب ناپذیر است که می تواند فارغ از دل زدگی ها، دعواهای سیاسی، اختلافات درون گروهی، منازعات اجتماعی و تقابل رویکردهای مختلف اندیشه ای که پرداخت به آنها مجال دیگری می طلبد، شرایط روحی مناسبی را برای فرار از این التهابات فراهم سازد که شنیدن به آن هم دربرگیرنده ایجاد روحیه وحدت طلبی و ایران دوستی و هم شنیدن موسیقی است که روزی روزگاری نقل محافل و دستگاه های پخش صوتی خانه ها و اتومبیل ها و مغازه های بودند اما هم اینک در مهجورترین شکل ممکن میان موجی از آلودگی های صوتی نشأت گرفته از تولیدات نازل موسیقایی قرار گرفته اند.

آنچه در سلسله گزارش های «بازخوانی مهر از نواهایی برای میهن» مورد توجه قرار گرفته، رجعتی دوباره و اجمالی به آثار موسیقایی است که طی دهه های گذشته و سال های اخیر توسط هنرمندان ارزنده موسیقی کشورمان در سبک های مختلف پیش روی مخاطبان قرار گرفته اند و در این گزاره های رسانه ای بدون تقدم و تأخر زمانی به آنها می پردازیم. شرایطی که نقد و تحلیل و واکاوی هر یک از این آثار دربرگیرنده ابعاد مختلفی بوده و همواره مورد توجه منتقدان، مدرسان و پژوهشگران این عرصه قرار گرفته اند اما در این گزارش ها تلاش می شود تا معرفی مختصری از آنها صورت پذیرد.

در دومین شماره از این مجموعه گزارش ها به سراغ آلبوم «ایران من» به آهنگسازی سهراب پورناظری و خوانندگی همایون شجریان رفتیم که در تابستان سال ۱۳۹۷ به عنوان یک اثر ملی میهنی پیش روی مخاطبان قرار گرفت. پروژه ای که در اوج رفاقت و همکاری همایون شجریان با برادران پورناظری بعد از پروژه بسیار موفق «نه فرشته ام نه شیطان» این سه هنرمند در سال ۱۳۹۴ و همچنین پروژه پرتماشاگر «سی» در قالبی اثری ملی پیش روی شنوندگان قرار گرفت و اگرچه به گفته و نظر تعدادی از کارشناسان حوزه موسیقی به حال و هوای موسیقی پاپ هم نزدیک بود، اما به شدت توانست جایگاه ارزشمندی را میان شنوندگان و دوستداران موسیقی ایرانی باز کند.

اثری قابل تأمل که محصولی تمام عیار از یک مجموعه موسیقایی ملی – میهنی بود که با در نظر گرفتن مولفه هایی که عموم مردم هم با آن احساس نزدیکی دارند در کنار خوش قریحگی و ایده پردازی های موسیقایی سهراب پورناظری، خوانندگی منحصر به فرد هنرمند توانمندی چون همایون شجریان و مجموعه ای از بهترین نوازندگان موسیقی ایرانی به همراه آثار شاعران بزرگ کلاسیک و معاصر ایران زمین، آلبومی را در بازار موسیقی ایران معرفی کرد که تا به امروز کمتر مجموعه و پروژه ای از این دست را می توان یافت که بتواند اینچنین با استقبال مخاطبان مواجه شود.

به گفته سهراب پورناظری آهنگساز این اثر ملی – میهنی که دربرگیرنده اشعار و ترانه های اجتماعی و عاشقانه ای هم بود، آنچه از آلبوم «ایران من» پیش روی مخاطبان قرار گرفت، گردآوری آثاری بود که طی سال های قبل از انتشار آلبوم خلق و در کنسرت نمایش «سی» و کنسرت «ایران من» اجرا شده اند. موسیقی برآمده از نواهای سرزمین ایران که از خراسان بزرگ در شرق تا نغمه هایی از موسیقی کردی در غرب ایران کهن را شامل می شد.

«قلاب – او می کشد قلاب را» با شعر سعدی، آواز «من کجا باران کجا» با شعر پوریا سوری، «خوب شد» با شعر اهورا ایمان و تنظیم غلامرضا صادقی، «نوروزخوانی» با شعر اسحاق انور، «نوروز» با شعر اسحاق انور، «ابربهار» با شعر حافظ، «مرگ اسفندیار» با شعر فردوسی و «ایران من» با شعر پوریا سوری و تنظیم غلامرضا صادقی قطعاتی بودند که در این آلبوم گنجانده شده بودند.

عثمان آکتاش نوازنده کاوال و شمشال، آرشاک ساهاکیان نوازنده دودوک و کلارینت، سهراب پور ناظری نوازنده کمانچه- سه تار و دیوان، تهمورس پورناظری نوازنده تار، مهیار طریحی نوازنده سنمتور و بم سنتور، آزاد میرزا پور نوازنده بربت و بم تار، حسین رضایی نیا نوازنده دف، آیین مشکاتیان نوازنده تمبک – کوزه – کاخن – ضرب زورخانه، آرین کشیشی نوازنده گیتار بیس، آتنا اشتیاقی نوازنده ویولنسل، پیام جوانی نوازنده بم تار، عمر آرسالان نوازنده دهل – بندیر- آربان و داربوکا، بوراک آی تاج نوازنده دیوان، عمره سینا نمیش نوازنده سرنا، شوکرو کاباجی نوازنده کلارینت و کنگ اردوگان نوازنده گیتار، استفانی بی بو – سارا چازین – تینگ تیگ گو (نوازندگان ویولن یک)، فیلیپ برزینا – کیتلین مک شری – کشی البوت (نوازندگان ویولن دو)، آوان باتمر – کیت لارنس – الکساندر ولونت – ایو بوکولیت (نوازنده ویولنسل)، رابرت مک کارتی نوازنده کنترباس و کاتلین اسمیت فرانکلین نوازنده فرنچ هورن نوازندگان این اثر موسیقایی را تشکیل می دادند. این در حالی است که همایون شجریان، دلنیا آرام، اشکان کمانگری، مهرداد ناصحی، آیین مشکاتیان و سهراب پورناظری گروه هم آوایان آلبوم بودند.

سهراب پورناظری درباره قطعه ایران من که به عنوان یکی از قطعات مطرح این آلبوم پیش روی مخاطبان قرار گرفت و اتفاقاً در بخش های پایانی کنسرت های این هنرمند به همراه همایون شجریان اجرا می شد، توضیح داده بود: «ایران من» سرودی است ملی در مقام «نوا» همراه با ارکستراسیون غربی که با ایده شکل گیری اثری در خورِ ایرانِ بزرگ ساخته شد. شعر این کار بر اساس طرحی که از قبل برای بخش پایانی پروژه «سی» در نظرم بود، توسط پوریا سوری سروده شد که مروری بر سرگذشت عشق مردم این خاک به سرزمینشان در دوره های مختلف تاریخی تا به امروز است. در بخشی از این سرود که گذری بر دستگاه «ماهور» دارد. از آهنگ جاویدان «مرغ سحر» ساخته استاد مرتضی نی داوود و کلام ملک الشعرای بهار بهره گرفته شده است.

سهراب پورناظری نوازنده و آهنگساز خوش قریحه ای که طی سال های اخیر با تمام مخالفت ها و موافقت هایی که درباره سبک کاری اش پیش روی خود روبه رو بوده، شرایط مناسبی را برای مخاطبان ایرانی در حوزه آثار ملی – میهنی فراهم ساخته مرداد ماه سال ۱۳۹۷ بود که در مراسم رونمایی آلبوم «ایران من» گفت: این آلبوم سنگین ترین پروژه ای بود که از من و گروه انرژِی گرفت به همین خاطر وسواس زیادی برای انتشار داشتم که باعث شد کمی دیر به شما برسد. این اثر در ایران، ترکیه و آمریکا ضبط شده و زمانی بیش از ۲۰۰ ساعت صرف تولید آن شده که امیدوارم شما آن را دوست داشته باشید. ما سالهاست با تمام سختی هایی که شما بهتر از من می دانید مشغول کار در حوزه موسیقی هستیم و شما مطمئن باشید در این دوران تمام انگیزه من ایران بوده و در این راه یاری همایون شجریان یک پشتوانه بزرگ برای من بوده که باعث شد این آثار به ثمر بنشیند. همکاری ما با تولید آلبوم «نه فرشته ام نه شیطان» آغاز شد و در این مدت تلاش کردیم تا طیف وسیعی از علاقه مندان موسیقی ایرانی را با گنجینه موسیقی ایرانی ارتباط دهیم. ما سال ها موسیقی مقامی را اجرا کرده بودیم و می توان گفت اتوبان چهاربانده ما همین بود. ما مطمئن بودیم که بعد از «آرایش غلیظ» با هجمه هایی زیادی برخورد خواهیم کرد. اما بسیار خوشحالیم که مخاطبان ما حتی کودکان کارهای ما را بر اساس اشعار بزرگان ادبیات ما زمزمه می کردند. این برای ما دستاورد بزرگی است که همواره به سرزمین ایران فکر می کردیم. ما پس از این برنامه های کنسرت نمایش سی را برگزار کردیم که تجربه بسیار ارزشمندی برای ما بود. واقعاً هر روز که ما به اجرای پروژه نزدیک می شدیم استرس کار برای ما زیادتر می شد اما اتفاقی افتاد راهی را برای موسیقی ایران باز کرد.

این نوازنده بیان کرد: ما دیدیم که مدل هایی از این تجربه باعث گشوده شدن دریچه ای از موسیقی ایرانی برای مردم باز شد. خیر دیگری که این پروژه برای ما داشت این بود که مخاطبان عزیز اجرای موسیقی در مراکز باستانی فضای جدیدی را تجربه کنند. شما دیده اید که بسیاری از اجراهای موسیقی در جهان در مراکز باستانی اجرا می شد و این باعث خوشحالی بود که این در باز شد و باعث شد که ۱۲۰ هزار مخاطب از برنامه ما در یک مکان تاریخی دیدن کنند. امیدوارم این روزگاری که در آن قرار گرفتیم خوش رنگ تر شود و دل شما مخاطبان را زیباتر کند.

همایون شجریان نیز بعد از صحبت های پورناظری درباره آلبوم «ایران من» اظهار کرد: چند روز قبل که مستر سی دی برای تولید نهایی شد، سهراب به من زنگ زد که بخشی از قطعه هست که باید دوباره بخوانم اما من گفتم که دیگر وسواس را کنار بگذار که اگر این را هم انجام بدهی قطعاً چند ماه دیگر این آلبوم منتشر می شود. اگر بخواهم درباره آلبوم «ایران من» صحبت کنم باید بگویم یک مطلب کلی وجود دارد. ما در این آلبوم از نوازندگان ترکیه ای و ارمنستانی استفاده کردیم که برای من جالب توجه بود. این آلبوم ترکیبی از کنسرت سی و کنسرت ایران من است. ما در کنسرت سی آوازی داشتیم که آن را از استاد کریم خانی استفاده کردم. من واقعاً مبهوت صدای این هنرمند بودم. من تلاش کردم با استفاده از هنرمندی ایشان این کار را بخوانم.

وی با ذکر خاطره ای از محمد اصفهانی پیرامون حضور استاد کریم خانی در دفتر شرکت دل آواز با حضور محمد رضا شجریان گفت: سال ها قبل استاد کریم خانی ملاقاتی با پدرم در دفتر قدیمی شرکت دل آواز داشتند. پدرم این هنرمند را نمی شناخت اما می گفت پسرم وقتی این هنرمند در شرکت می خواند پنجره های دفتر می لرزید. به هر حال این را گفتم که نکته ای از پدر را یاد کنم که می گفت اوج خوانی یک هنرمند باید به نحوی باشد دل مخاطب را به دست آورد بنابراین من این قطعه را به استاد کریم خانی تقدیم می کنم. ما در آلبوم قطعه «خوب شد» را هم داریم که بسیار قطعه خوب و پرمخاطبی شد و دقیقاً برعکس قطعه ای که به آن اشاره کردم، شد. این قطعه یکی از ویژگی های آلبوم ایران من است. در کنار این قطعات آثاری هستند که سهراب آنها را براساس آثار استاد مشکاتیان و نوع آوازم پدرم ساخته است. در مورد قطعه «ایران من» هم باید بگویم که سه بخش خوانندگی در آن وجود دارد که خواننده باید در کنار تصنیف خوانی باید درعین حال ظرافت های احساسی را رعایت کنیم و بعد می رسیم به قطعه مرغ سحر که دوست داشتم به شیوه پدرم بخوانم.

به هر حال اگرچه به دلایل نامعلوم همانند سال های گذشته خبری از همکاری مشترک و موفق سهراب پورناظری و همایون شجریان به عنوان دو هنرمند مکمل در حوزه آهنگساز و خوانندگی نیست، اما بی گمان پروژه «ایران من» یکی از بهترین و موفق ترین و پرمخاطب ترین پروژه های موسیقی کشورمان در حوزه آثار ملی – میهنی است که ای کاش در این روزگار پرگلایه و ملتهب فضای دیگری برای ساخت چنین آثار ارزشمند و وحدت بخشی با حضور هنرمندان توانمند موسیقی ایران و در نظر گرفتن مولفه های موسیقایی که عموم مردم با آن ارتباط برقرار می کنند، در قالب تخصصی و درست خود تولید و منتشر شوند. شرایطی که فعلاً به دلیل اوضاع و احوال اقتصادی و اجتماعی جامعه و همچنین تغییرات عجیب و غریبی که در مارکتینگ موسیقی ایران صورت گرفته فعلاً بعید به نظر می آید.



نویسنده: newsBot
همرسانی کنید:

نظر شما:

security code
طراحی و پیاده سازی توسط: بیدسان