به گزارش خبرگزاری صدا وسیما برنامه سلام صبح بخیرشبکه ۳ با حضور صابر جباری رئیس اداره جوانی جمعیت سلامت خانواده و مدارس وزارت بهداشت به موضوع زنگ خطر جمعیت در کشورپرداخت.
مقدمه مجری: زنگ خطر جمعیت خیلی وقت در کشور ما به صدا در آمده و حالا برای کم کردن صدای آن راه های مختلفی پیشنهاد می دهند اقدامات مختلفی انجام شده است.
سوال: آقای دکتر چند تا فرزند دارید؟
جباری: ۴ تا
سوال:این می شود عالم با عمل که خودش هم عمل می کند خودتان در خانواده چند نفری بزرگ شدید؟
جباری: ما خودمان هم ۴ تا بودیم
سوال: سن بچه های به چه صورت است؟
جباری: دختر بزرگم ۱۴ ساله است دختر دومم ۱۰ ساله دختر سومم ۷ ساله است پسرمم ۳ ساله و نیم
سوال: واقعا زنگ خطر پیری جمعیت در کشور خورده شده یا این ها هنوز تبلیغات خورده
جباری: زنگ خطر سالخوردگی جمعیعت که بیش از دهه است خورده شده است منتها، چون تبعاتش در کوتاه مدت ملموس نیست هم درحوزه مسئولین کمتر بهش توجه شده هم عموم مردم به تبع وقتی مسئولین تدبیری نکنند یا هشداری ندهند خوب انتظار خیلی ازشان نمی شود داشت و ما واقعا الان پنجره جمعیتی مان در زاد و ولد حدود ۵ و ۶ سال وقت داریم که جبران کنیم که در سیاه چاله جمعیتی نیفتیم، چون بالاخره جبرانش حداقل ۵۰ سال گاهی تا ۱۰۰ سال جبرانش طول می کشد کشور هایی که دچار سالخوردگی می شوند
سوال:آقای دکتر خاطرم هست دوران ما دهه شصتی برای کنترل جمعیت دیگر در قوطی کبریت وماکارانی و در خیابان هر جایی که می دیدیم نوشته بود که دو تا بچه کافی است، چون بالاخره بنابر سیاست هایمان آن موقع یک درکی داشتند که افزایش جمعیت دارد اتفاق می افتد باید این کنترل شود الان، ولی دیگر به آن شدت تبلیغات برای فرزند آوری دیده نمی شود
جباری: بله متاسفانه، ما فرزند کمتر زندگی بهتر شاید فهمش یک کم راحتی باشد البته آن موقع عزم جزم همه مسئولین این بود چه در رسانه چه در تربیون ها چه در بیسکوییت، کبریت و ... این کار انجام شد الان یک کمی در حوزه فرهنگ سازی عقب هستیم این نیاز مند واقعا یک عزم جدی است و الان ما با هم گفتگو می کردیم به طور مثال نرخ ارز بالا و پایین می شوندمردم تبعاتش را می بینند اگر خدایی نکرده فتنه ای باشد شلوغی باشد ملموس است برای مردم، ولی در پدیده های جمعیتی که ما در جنگش هم قرار داریم یعنی دشمنان ما می خواهند جمعیت مان زیاد نشود هم ما خودمان ممکن است غفلت کنیم و ایران عزیزمان را غفلت کنیم و نتوانیم حفظ کنیم این باعث می شود که ما غفلت کنیم و، چون پیامدهایش در دراز مدت مشخص می شود دچار سالخوردگی بشویم
سوال: الان حمایت ها و تشویق هایی که می شود برای فرزند آوری اعم از همین یک سقف خودروی مجزا برای مادران یا مثلا وامی که حالا با، اما و اگر همراه است همه اش البته با، اما و اگر همراه است این ها را کافی میدانید یا این ها مشوق درستی هستند برای فرزند آوری یا خیر
جباری:در پدیده های جمعیت شناسی عوامل مختلفی درش دخیل است سه تا عامل اصلی است یک محورش سلامت است یعنی ما خدمات باروری و بارداری و درمان ناباروری، انجام زایمان این ها را باید برای مردم ارزان بکنیم یا در دسترس بکنیم یک مقدارش محور اقتصاد است و معیشت یک محور هم محور فرهنگی و تربیتی است در تمام دنیا اصل موضوع بحث فرهنگ سازی است یعنی به طور مثال بخواهم بیاورم کشور های پیشرفته دنیا الان در چاله جمعیتی هستند آن ها که مشکل اقتصادی ندارند مثل کشور های اروپایی یا ژاپن یک کشور اقتصادی است اقتصادش هم ثبات دارد، ولی الان در چاله افتاده و مشوق اقتصادی هم گذاشته و سالی بیش از چند مدرسه در حال تعطیلی است و شاخص های مختلف اقتصادی اش هم الان رو به کاهش شدید است یعنی ما باید اصل را روی فرهنگ سازی بگذاریم و البته در کشور ما ثبات اقتصادی نداریم حتما اقتصاد مهم است باز هم در این شهر تهران نگاه می کنیم در شمال تهران که مردم وضعیت اقتصادی دارند یا ازدواج نمی کنند یا فرزند آوری نداریم سوال: پس بیشتر مساله فرهنگی است دکتر جباری: یا ۱۳ استان برخوردار کشور ما، ببنید الان پیرترین استان ما گیلان هست مازندران است تهران است البرز است سمنان است مرکزی است.
سوال: این ها وضع اقتصادی شان نسبت به خیلی از استان های ما کمتر است
جباری:من می خواهم بگویم اقتصاد مهم نیست حتما اقتصاد مهم است ثبات اقتصادی مهم است و کمک می کند که هم در فرزند آوری هم این که خانواده با خیال راحتی بچه شان را بزرگ کنند، ولی ما اگر بتوانیم همه هزینه های سرباری یک فرزند آوری را در سلامت هم در اقتصاد برای مردم کاهش بدهیم حتما میل مردم برای فرزند آوری بیشتر می شود مشوق اقتصادی برای ما که در چاله جمعیتی در لبه پرتگاهش هستیم حتما موثر است یعنی خیال مردم راحت می کند مثل مثلا این سهام که برای فرزند آوری گذاشتند من خیالم از آینده فرزندم راحت است که این وقتی بزرگ می شود دریافت می کند یا زمینی که گذاشته می شود منتها این ها را باید مجموعه اقتصادی دولت عزم کند و اجرایی کند که برای مردم اعتماد ساز باشد
سوال: بله، چون وعده خیلی داده شده، ولی مثل آن یک میلیون ها که یک ساله ریخته شده و بلوکه شد بعد هم نمی دانم چی شد، چون عمل نشده مردم با دیده ترس و نگرانی بهش نگاه می کنند آقای دکتر اشاره کردید به آن سه ضلعی که یک قسمتش سلامت بود، یک قسمتش فرهنگ سازی، یک قسمتش اقتصاد بود اقتصاد فرمودید راجب فرهنگ سازی هم فرمودید در مورد آن تیکه سلامت یک صحبت هایی هم این چند روز گذشته از شما خیلی پر تکرار بود در شبکه های اجتمای و آن این که راجب سن بارداری و فاصله بین موالید و این ها مواردی را فرموده بودید بعضی ها ان قولت وارد کردند در نهایت جمع بندی چی هست بین متخصصین
جباری: در بارداری توصیه عمومی ما درحوزه سلامت و پزشکی این است که افراد به موقع ازدواج کنند و بارداری به تاخیر نیندازند یعنی اگر کسی ازدواج کرد بهتر این است که دو سال اول ازدواج فرزند آوری را اقدام کند دلیلش چی هست اگر تاخیر بیندازد این ها ممکن است ناباروری های اولیه داشته باشند واین دیر شناسایی شود هر چه دیرتر شناسایی شود درمانش سخت تر می شود این یک نکته، نکته دوم این است که در تمام دنیا حدود ۳۳ درصد از بارداری ها حالا اصطلاحا با برنامه ریزی اتفاق نمی افتد کما اینکه خود واقع بارداری کسی که شگفتی های خلقت است همه عواملش دست ما انسان ها نیست یعنی خیلی ها می خواهند بچه داشته باشند نمی شود می خواهند توی یک تاریخی باشد، اما نمی شود این طور نیست که ما هر موقع اراده کنیم این اتفاق بیفتد وقتی که ۳۳ درصد بارداری دست ما نیست فرهنگی را متاسفانه در کشور جا افتاد که اگر مادری مثلا فرزندی را دارد مثلا این شیرخوار است یک ساله است دوبار شد نگاه حوزه سلامت در اغلب جا ها یا برخودار ما با آن مادری که مجدد باردار می شود جوری بود که این احساس می کرد یک خطای بزرگی انجام داده یا نه سلامتی خودش و فرزند فعلیش و فرزنده آینده اش دچار مخاطره جدی شده
سوال: خیلی سرزنش گر وجود دارد
جباری: بله، در حالیکه این جوری نیست این یعنی ما می گوییم مردم زودتر از سه سال بچه بیاورند نه ما می گوییم نه ماه بارداری است ۴۸ ماه شیردهی است مادر خوب به بچه شیر بدهد بارداری را تجربه کند بعد اقدام به فرزند آوری، ولی اگر زودتر از این موعد بارداری اتفاق افتاد اشکالی ندارد ممکن است نیاز به مراقبت سلامت بیشتری داشته باشد در بحث سن بارداری هم خدمت شما عرض کنم الان در آلمان در مدارسش آمدند خدمت شما عرض کنم برای دخترانی که ازدواج کردند زیر ۱۸ سال هستند مهد کودک زدند که اگر بچه دارند بچه را نگه دارند درسش هم بخواند در آمریکا هم همین طور خیلی از کشور ها دارند این کار را می کنند منتها این یعنی که باز می گوییم زیر ۱۸ سال ازدواج کنند نه، ولی اگر کسی شرایط ازدواج را داشت یعنی بلوغ جنسی بلوغ جسمی بلوغ اجتماعی بلوغ عاطفی همه این ها را داشت برای چی ما، مانعش بشویم برای اینکه شما در سن مدرسه هستی که خوشبختانه آموزش و پرورش هم این را ابلاغ کرد که منعی ندارد و اگر فرزند آوری داشته باشد کما این که قدیم هم بوده دیگر یا تو سن ۳۵ سال خدمت شما عرض کنم باز ما منع بارداری نداریم ما در شرایط پزشکی مثلا یک فردی مراجعه می کند یک مادری و می گوید من بیماری قلبی دارم صرع دارم اصلا ام اس دارم وقتی فرزند می خواهد ما مانع فرزند آوری نمی شویم می گویم یک شرایطی دارید نیاز به مراقبت بیشتر باید قلبت را قبلا چکاب کرده باشی تحت نظر متخصص قلب باشی اگر لازم است اکو انجام دهی و در هر بیماری متخصص مربوطه نظر میدهد و تا این بارداری به سلامت ختم شود ما نباید فاکتور سن را پررنگ می کردیم، چون می خواستیم سیاست های جمعتی را انجام دهیم متاسفانه این کار را کردیم و الان هم که طبق آمار ما سن ازدواج مان رفته بالا
سوال: ۳۰، ۳۵ تازه دارند ازدواج می کنند
جباری: بخواهیم بگوییم که ۳۰، ۳۵ ازدواج کردی اگر بچه داری این طوری می شود آن طوری می شود
سوال: شخص می گوید یک فرزند
جباری: اصلا به غیر از یک فرزند از زندگی ناامیدش می کنیم یعنی طرف می گوید اصلا برای چی ازدواج کردم یعنی همه مسائل را با همه ابعاد اجتماعی نگاه کرد کما اینکه الان در دنیا هم در کشور های مختلف مثل کانادا، آمریکا خیلی از کشور های دیگر سن بارداری مطرح نیست یعنی محدودیت ندارد برای بارداری می گوید در شرایطی این مادر نیاز به مراقبت بیشتری باشد من این سیستم مراقبتی را بهتر عرضه میکنم که این دوره بارداری به سلامت طی شود
سوال:انشالا این اتفاق بیفتد در حوزه فرهنگ سازی هم امیدواریم که آن فرهنگ این که کسی بچه کوچیک دارد یک جا هایی بالاخره مخصوص می خواهند کافه رستوران سخت است در جا های عمومی برای این ها در حمل و نقل عمومی تلاش هایی شده به این سمت، ولی شاید کافی نباشد اتفاقات زیادی بیفتد یک مادر احساس رضایت احساس منزلت داشته در جامعه واگر این اتفاق بیفتد این پیک جمعیتی را انشالا بتوانیم با موفقیت برگردیم به آن جایی که باید انشالا این اتفاق ها و همه این سیاست گذاری ها منجر به این شود که یک ایران آباد داشته باشیم همچنان در سال های آینده
جباری: ایرانی آباد و جوان