خبرگزاری هنر-گروه هنر-علیرضا سعیدی: فرآیند تولید، بازاریابی و فروش محصولات موسیقایی ایران در سال ۱۴۰۱ بعد عبور از بحران و فاجعه ای به نام «کرونا» رفته رفته در حال بازیابی و تولد دوباره خود برای به حرکت درآوردن چرخ های خشک شده اقتصاد موسیقی ایران بود. فرآیندی که بسیاری از ناشران، تهیه کنندگان و برگزارکنندگان کنسرت ها و آلبوم های موسیقایی نقشه های بسیاری برای درآمدزایی و جبران خسارت های وارد آمده ناشی از حمله مرگ بار بیماری «کووید ۱۹» داشتند و آمده بودند که از پس گذشت طغیان پاندمی این بلای خانمان سوز که نفس تمام دنیا را گرفت و موجب ورشکستگی بسیاری از مشاغل شد، شرایطی را فراهم سازند که در قالب کنسرت های مختلفی که به علاقه مندان موسیقی در ژانرهای مختلف ارائه می دهند، فصل تازه ای از فعالیت های خود را پیش روی مخاطبان قرار دهند.

اما ماجرا همانی نشد که باید، چرا که از اواخر شهریورماه سال گذشته درست در زمانی که چرخه کنسرت ها رفته رفته در حال بازیابی و رونق با تمام اما و اگرها و حاشیه هایش بود، اتفاقات سیاسی و اجتماعی کشور منجر به تعطیلی دوباره فعالیت های فرهنگی هنری و به تبع آن کنسرت های موسیقی شد، شرایطی که هیچکدام از خوانندگان و تهیه کنندگان حوزه موسیقی از فردای خود خبر نداشتند و نمی دانستند آیا باید برای برگزاری کنسرت اقدام کنند یا خیر؟

این شرایط تا بهمن ماه سال جاری ادامه داشت، تا اینکه چند روز قبل از برگزاری جشنواره موسیقی فجر، تعدادی از گروه ها و هنرمندان موسیقی برای برگزاری کنسرت پیش قدم شدند و سرانجام طلسم برگزار نشدن پنج ماهه کنسرت ها شکسته شد. شرایطی که با برگزاری جشنواره موسیقی فجر و حضور چند گروه و هنرمند شاخص موسیقی پاپ در این رویداد که آن هم با اما و اگرهای فراوانی برخوردار بود، آغازگر فصل تازه ای از کنسرت ها بود.

کنسرت هایی که به واسطه حضور هنرمندان نام آشنای این عرصه به ویژه در حوزه موسیقی پاپ از جمله سیروان خسروی، زانکو، رضا بهرام، رضا صادقی و تعدادی دیگر که به اعتقاد نگارنده در این شرایط سخت یک اقدام شجاعانه و پرریسک به حساب می آمد موجب باز شدن مسیر کنسرت های دیگر شده و شرایطی را ایجاد کرد که دیگر خوانندگان مطرح موسیقی پاپ ایران دوباره وارد چرخه برگزاری کنسرت ها شوند.

برنامه هایی که از تاریخ یاد شده تا زمان انتشار این گزارش رسانه ای هر روز در حال افزایش است و می تواند نقطه امیدی برای بهبود شرایط روحی جامعه در این روزها باشد. در این راه به طور حتم همکاری نهادهایی چون دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که تا قبل از شش ماه دوم سال سخت گیری های زیادتری در حوزه های ممیزی و صدور مجوز برای خوانندگان داشتند، نمی تواند در هموار کردن مسیر پیش رو با تمام انتقاداتی که در این زمینه وجود دارد، بی تأثیر باشد.

اکنون ماجرای برگزاری کنسرت ها وارد فصل تازه ای شده، فصلی که در آن برخی از خوانندگان پرطرفدار اما بدون مجوز را سرانجام به صحنه های برگزاری کنسرت رساند و ایجاد کننده جریانی شد که به واسطه همکاری دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و دستگاه های ذی ربط در این زمینه صورت گرفت، نظام اقتصادی موسیقی ایران شاهد ظهور و بروز خوانندگانی شد که تا همین چند وقت پیش اصلاً فکر نمی کردند بتوانند روزی شاهد برگزاری کنسرت های خود در ایران باشند.

البته همان گونه که اشاره شد، این فرآیند دربرگیرنده انتقادات و نکته هایی هم هست که باید در زمان مناسب روی آنها تمرکز کرد. انتقاداتی که به طور حتم اولین نوک پیکانش به موضوع کیفیت و محتوا باز می گردد که متأسفانه هنوز در رتبه قابل قبولی نیست و بعضاً آثاری در این زمینه تولید می شود که اگرچه با استقبال کم نظیر مخاطبان به ویژه مخاطبان نسل نوجوان و کم سن و سال تر رو به روست، اما همه می دانیم در حوزه کیفیت حرفی برای گفتن ندارند.

به هر حال اسامی منتشرشده در سامانه های فروش بلیت کنسرت های موسیقی کشورمان دربرگیرنده معرفی نسل تازه ای از خوانندگانی است که به واسطه رایزنی ها، حمایت ها و تلاش هایی که از سوی صاحبان آثار موسیقایی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی صورت گرفته اکنون می توانند کنسرت برگزار کنند. خوانندگانی که تا همین چند سال پیش از برخی آن ها به عنوان خوانندگان زیرزمینی یاد می شد و برخی دیگر هم از پس برگزاری تلنت ها و مسابقه ها وارد جریان برگزاری کنسرت ها شدند.

فرآیندی که اهالی رسانه و کارشناسان حوزه موسیقی از پیچیدگی های مارکتینگ آن خبر دارند و می دانند که چه شرایط و مقدماتی فراهم شده که این خوانندگان می توانند در چرخه اقتصادی موسیقی ایران همراه با دیگر خوانندگان نسل قبلی خود عرض اندام کنند. خوانندگانی که اگرچه در مقایسه با جریان فعلی فعالیت هنرمندان دیگر حوزه های موسیقایی به مراتب در اوضاع مناسبت تری قرار دارند، اما حضورشان می تواند نفس تازه ای برای جریان برگزاری کنسرت هایی باشد که رفته رفته در حال تکراری شدن بود و می رفت که در یک فضای انحصاری قائم به چند خواننده و گروه، آسیب های دیگری را بر پیکره موسیقی ایران وارد کند.

نکته دیگری که در این میان می تواند ماجرای برگزاری کنسرت ها و مجوزهای صادره از سوی دفتر موسیقی وزارت فرهنگ را مورد توجه قرار دهد، همکاری دیگر نهادهای مرتبط با برپایی کنسرت ها به ویژه در شهرستان هاست که اگر در این زمینه تعامل و بستر مناسبی برای حل مشکلات این حوزه در قالب تعامل حداکثری و گفتگو صورت پذیرد قطعاً می توانیم در آینده ای نزدیک شاهد اتفاقات بهتری در حوزه موسیقی باشیم.

آنچه می خوانید نگاهی اجمالی و بدون تقدم و تاخری از حضور خوانندگان نوظهوری است که اگرچه در کیفیت اجراها و محتوای آثارشان می توان به نکات انتقادی زیادی اشاره کرد، اما حضورشان نشان از نگاهی می دهد که گویا تصمیم دارد، در سال ۱۴۰۲ واقع بینانه تر به خواسته مخاطبانی توجه داشته باشد؛ مخاطبانی که نوع شنیدن موسیقی آن ها با نسل میانی جامعه ایرانی تفاوت هایی دارد.

احسان یاسین؛ حضور در باشگاه حرفه ای ها به واسطه «عصر جدید»

از خوانندگان نوظهوری که می توان او را یکی از پدیده های موسیقی ایران چه در حوزه آلبوم و چه در حوزه کنسرت ها بدانیم احسان یاسین هنرمند ۲۲ ساله ای است که به واسطه حضور در فصل سوم مسابقه استعدادیابی «عصر جدید» و سبک خوانشی که به سامی یوسف شبیه بود، بلافاصله وارد جریان حرفه ای موسیقی شد.

ویدر روزهای پایانی سال گذشته اولین آلبوم خود را به نام «اولین ماه» با سبک و سیاقی از آنچه می شناسیم منتشر کرد و چند روز پیش هم برای اولین بار در کنسرت خود میزبان علاقه مندان بود.

این خواننده جوان طی سال های گذشته هم تک آهنگ هایی به زبان های فارسی و عربی و انگلیسی تولید و منتشر کرده است. البته برخی از این آثار هم با همصدایی خوانندگان خارجی نظیر رضا زکریا و محمد طارق در پلتفرم های جهانی موسیقی منتشر شده بود.

معین زندی (زِد)؛ از دریافت مجوز تا برگزاری کنسرت در بهمن

معین زندی که در این چند وقت مخاطبان او را با نام هنری «معین زِد» می شناسند، یکی از خوانندکانی که گرچه از یکی دو سال پیش موفق به دریافت مجوز برای برخی از تک اهنگ های خود شده بود، اما تا همین بهمن ماه کنسرتی را برگزار نکرد اما به واسطه برگزاری جشنواره موسیقی فجر سرانجام موفق شد تا اولین کنسرت رسمی و دارای مجوز خود را در تهران برگزار کند.

این خواننده سی و دو ساله که عمده شنوندگانش را نسل های نوجوان جامعه ایران تشکیل می دهند با صدا و فرم خاصی که به صدای خود داده در همین چند مدت حضورش هم توانسته طرفدارانی را برای خود دست پیدا کند و به نظر می رسد این ماه ها روزهای پررونقی برای این خواننده است. او به تازگی برای سریال «پدرخوانده» قطعه ای خواند که با استقبال مخاطبان روبه رو شد.

این شرایط موجب شده که فعلاً معین زد را در ردیف خوانندگانی قرار بدهیم که در سال ۱۴۰۲ می تواند به واسطه حرکت از زیر زمین به روی زمین حرف های تازه ای برای گفتن داشته باشد. حرف هایی که باید دید تا چه زمانی تاریخ مصرف دارد و مخاطبان کنسرت هایش او را می توانند تا مدت های زیادی بپذیرند یا خیر؟

پارسا خائف؛ از «هفت الف» تا برگزاری یک کنسرت خیریه

پارسا خائف هنرمند ۱۸ ساله اردبیلی هم که در اولین سری از مسابقات استعدادیابی «عصر جدید» به فینال راه یافت و توانست به واسطه پیشینه های موسیقایی خود از پس حضور در جشنواره های تخصصی حوزه موسیقی و این برنامه وارد مارکتینگ موسیقی کشور شود در این روزها توانسته خود را به عنوان یک هنرمند نسل تازه موسیقی معرفی کند.

این خواننده بعد از انتشار اولین آلبوم رسمی خود به نام «هفت الف» به آهنگسازی مهیار علیزاده مدتی را در سکوت گذراند اما پس از زلزله تأسف بار شهرستان خوی و البته انتشار چند قطعه موسیقایی در ماه های پیش از زلزله تصمیم گرفت تا این بار با چهره و صدایی متفاوت تر از آنچه در عصر جدید دیدیم و شنیدیم وارد اجراهای زنده موسیقی شود.

پارسای جوان که طی سال های قبل در جشنواره موسیقی جوان، جشنواره موسیقی نوای خرم و تعدادی دیگر از رویدادهای ملی و بین المللی به عنوان هنرمند برگزیده معرفی شده بود، در ویدئویی که به زبان آذری منتشر کرده از برگزاری یک کنسرت خیریه به نفع زلزله زدگان خوی خبر داد.

مجید رضوی؛ مسیر برای یک خواننده تازه کار باز شده است

از خوانندگانی که طی روزهای گذشته خود را به عنوان یکی پرطرفدارترین خواننده ها در میان مخاطبان معرفی کرده و می توان او را یکی از محصولات مسعود جهانی تنظیم کننده بسیاری از آثار خواننده های محبوب نسل تین ای جر دانست، می توان از مجید رضوی نام برد.

این خواننده جوان موسیقی که سبک و سیاق تقریباً متفاوت تری را نسبت به خوانندگان نسل میانی موسیقی پاپ به کار گرفته با انتشار چند آهنگ پرطرفدار بود که خود را میان طرفداران معرفی کرد.

او اکنون جزو خوانندگانی است که فعلاً برای برگزاری کنسرت هایش مخاطب وجود دارد، مخاطبانی که قطعاً رده سنی آنها عمدتاً مشتمل بر گروه سنی نوجوان است و حالا که فرصت تازه ای پس از اخذ مجوزهای لازم برای کنسرت پیدا کرده می تواند در مسیر موفقیت های مالی و مخاطب پسند حرکت داشته باشد.

آرمین زارعی؛ صبر و تحملی که میوه اش اتمام بلیت کنسرت بود

آرمین زارعی هم از جمله خوانندگان مطرح این روزهای موسیقی کشورمان است که عمده سبک خوانندگی اش متمرکز بر موسیقی «رپ» و موسیقی تلفیقی است. خواننده ای که از سال ۱۳۸۶ با نام هنری «آرمین ۲AFM» خیلی زود به جامعه مخاطبان البته صورت زیر زمینی معرفی شد و توانست به واسطه آثارش به شهرت زیادی دست پیدا کند.

این خواننده تا سال ۱۳۹۸ عمده کارهای خود را به صورت زیرزمینی در اختیار مخاطبان قرار داد، تا اینکه در اسفند ماه همین سال به واسطه مجوزی که از دفتر موسیقی وزارت فرهنگ دریافت ابتدا موفق به انتشار تک آهنگ شد و حالا بعد از مدت ها صبر و حوصله ای که در این زمینه به خرج داده، قرار است اولین کنسرت رسمی خود را در تهران برگزار کند.

این کنسرت که تا امروز هم بلیت هایش به طور کامل فروش رفته از پس تعطیلی چند ماهه اجراهای زنده می تواند شروع مناسبی برای فصل تازه فعالیت های آرمین باشد.

ناصر زینعلی؛ عاشقانه هایی که در سال ۱۴۰۲ حرف های زیادی برای گفتن دارد

ناصر زینعلی هم از جمله خوانندگان میانسال موسیقی پاپ است که اگر چه او را به واسطه سن و سالش نباید خواننده نسل جدید نامید اما آنچه در این ماه ها از وی به عنوان یک خواننده در جامعه موسیقی معرفی شده، هنرمندی با عاشقانه های غمگین است که هم مخاطبان هم سن و سال او و هم مخاطبان دهه هفتاد و هشتادی کارهای او را دوست دارند.

او تا همین چند وقت پیش بود که موفق به دریافت مجوز نمی شد، اما مدتی است که به واسطه همکاری هایی که در این زمینه صورت گرفته، زینعلی می تواند در اجراهای زنده موسیقی نیز حضور جدی داشته باشد.

البته این حضور جدی در روزهای پایانی سال به واسطه لغو کنسرت او در شیراز موجب حاشیه هایی شد اما باید منتظر ماند و دید که سیاست های جدید دفتر موسیقی وزارت فرهنگ در حوزه صدور مجوز آن قدر قدرت دارند که بتوانند شرایط آسان تری را برای برگزاری کنسرت در شهرستان ها فراهم سازند؟

رضایا؛ به امید برگزاری کنسرت در سال ۱۴۰۲ پس از کسب مجوز

امیررضا طاری معروف به «رضایا» هم یکی از خوانندگان شناخته شده در این سالهاست که تا اردیبهشت ۱۴۰۰ نزدیک به ۱۵ سال به عنوان یک خواننده زیرزمینی محسوب می شود. خواننده ای که در کارنامه فعالیت های خود همکاری با خوانندگان تازه مهاجرت کرد از ایران نیز به چشم می خورد.

این خواننده سی و پنج ساله اما ترجیح داد تا با یک صبر ۱۵ ساله برآمده از فعالیت در موسیقی به اصطلاح زیرزمینی که در آن قالب هم طرفداران زیادی داشت، شرایطی را برای فعالیت رسمی پیدا کند.

دغدغه ای که در اردیبهشت ماه سال ۱۴۰۰ بالاخره محقق شد و رضا یا توانست از پس تولید چندین اثر غیر رسمی، اولین آهنگ دارای مجوز خود را با نام «منو آروم کن» منتشر کند. فرآیندی که فعلاً نتیجه ای جز انتشار رسمی این اثر نداشته اما می تواند مقدمه ای طولانی برای کسب مجوز کنسرت به حساب آمد. فرآیندی که سال ۱۴۰۲ را تبدیل به آغاز فصل تازه فعالیت های این خواننده پرطرفدار نماید.

زانکو؛ خواننده ای که طلسم کنسرت ها را شکست

«زانکو» از خوانندگان نوظهور دهه ۹۰ موسیقی ایران است که اوایل بهمن ماه سال جاری بالاخره مجوز برگزاری کنسرت را دریافت کرد و به نوعی یکی از خط شکنان طلسم برگزار نشدن کنسرت ها بعد از یک تعطیلی چند ماهه لقب گرفت.

زانکو یکی از خوانندگان موسیقی کشورمان است که اغلب او را با آهنگ «مثلا [مثلاً روم زوم کنی، بوم بوم کنه قلبم]» می شناسند؛ قطعه ای که در اقدامی جالب توجه و البته عجیب گویا در دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجوز گرفت و در کنار سایر قطعه های تولید شده وی، مقدمه ای برای برگزاری کنسرت شد.

زانکو از جمله خوانندگانی است که سبک آهنگسازی، تنظیم و خوانش قطعاتش طی ماه های اخیر مورد توجه طیفی مخاطبان به ویژه مخاطبان کم سن و سال در فضای مجازی قرار گرفته و اگرچه کم و کیف فعالیت این خواننده از منظر هنری می تواند در شرایط مناسب تری مورد واکاوی قرار گیرد اما دریافت مجوز از دفتر موسیقی یکی از نکات جالب توجهی است که درباره این خواننده می توان برشمرد.

سعید شریعت؛ تک آهنگ هایی که شاید به کنسرت بینجامد

سعید شریعت هم یکی دیگر از خواننده نوپای موسیقی است که به واسطه همراهی اش با بابک زرین آهنگساز شناخته شده این سال های سریال های تلویزیونی توانست مسیر خوبی را برای خود در مارکتینگ موسیقی انتخاب کند.

این خواننده نیز که طی ماه های گذشته موفق به اخذ مجوزهای لازم برای حضور رسمی در فعالیت های موسیقایی اش شده، به واسطه جنس صدایی که دارد می تواند در ردیف خواننده های پرطرفدار موسیقی ایران جای خود را بسازد که اگر اتفاقات اخیر و البته ماجرای کرونا نبود وی پیش از اینها در این فرآیند معرفی می شود.

تک آهنگ «تنها» اثر جدید این خواننده بود که طی روزهای گذشته با ترانه صابر قدمی و آهنگسازی بابک زرین در دسترس مخاطبان قرار گرفت.

فارغ از آنچه روایت شد، طی روزهای گذشته در فضای مجازی خبرها و نوشته هایی مبنی بر ممنوع الکار شدن تعدادی از خوانندگان پرطرفدار موسیقی پاپ از جمله سهراب پاکزاد، آرش و مسیح، امید حاجیلی و تعدادی دیگر که تا چندی پیش نیز کنسرت هایی را برگزار می کردند، منتشر می شود.

براین اساس چندی پیش خبرهایی بر این پایه منتشر شد که تعدادی از خوانندگان پاپ با پایان جشنواره موسیقی فجر وارد لیست سیاه دفتر موسیقی وزارت ارشاد شده اند و مجوز فعالیت و کنسرت هایشان فعلاً صادر نمی شود. موضوعی که محمد مهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در گفتگو با خبرنگاران پیرامون آن توضیح داد: گر خواننده ای ممنوع الکار بود در جشنواره فجر شرکت نمی کرد، دلیل این که شرکت کرده اند این است که ممنوع الکار نبوده اند.

محمدمهدی اسماعیلی درباره اینکه برخی از خوانندگانی که در جشنواره فجر اجرا داشته اند پس از برگزاری کنسرت هایش مدعی شدند ممنوع الکار شده اند و اجازه برای اجرا نداشتند، گفت: هیچ خواننده ای که در جشنواره فجر شرکت کرده ممنوع الکار نبوده است. اگر خواننده ای ممنوع الکار بود، در جشنواره فجر شرکت نمی کرد، دلیل این که شرکت کرده اند این است که ممنوع الکار نبوده اند و چنین چیزی نداریم.

وی تاکید کرد: ما تلاش می کنیم به همه هم فضا دهیم، بله ما به کسانی که با مردم همراه بوده اند حتماً باید نگاه دیگری داشته باشیم، حتماً باید نگاه حمایتی داشته باشیم. ما به عنوان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی موظف هستیم همه هنرمندان و اهالی فرهنگ و هنر را در حیطه کاری خودمان پوشش دهیم.