آقای مهدی رمضانی دبیرکل نهاد کتابخانه های عمومی کشور در مصاحبه اختصاصی با خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما افزود: امروز کارکرد و نگاه به کتابخانه های عمومی در دنیا تغییر کرده است؛ نگاه سنتی به کتابخانه ها به عنوان یک سالن مطالعه و محلی برای امانت گرفتن کتاب منسوخ شده است و امروزه کتابخانه عمومی به عنوان یک مجتمع فرهنگی و اجتماعی محسوب می شود و مغز آن مجتمع، «کتاب» است و در آن برنامه ها و فعالیت های مختلف و متنوعی حول کتاب شکل می گیرد.
وی گفت: توجه به فناوری های نوین در کتابخانه های عمومی یک اصل جدی است، در نسل جدید کتابخانه های عمومی تحول خدمتی را ایجاد کرده ایم؛ به طوری که در کتابخانه های مرکزی مشهد، سنندج و یزد بیش از ۶۰ خدمت متنوع به مردم این استان ها ازجمله خدمات علمی، مثل باشگاه علم، اتاق های کار و بازی، بخش کودک و نوجوان، اتاق دیداری و شنیداری، بخش های نابینایان و ناشنوایان و خدمات اینترنتی کتابخانه های نوین با هدف ترغیب به کتابخوانی ارائه می شود.
آقای رمضانی درادامه گزارش جامعی از فعالیت های کتابخانه ها ارائه کرد که به این شرح است:
افزایش ۹ برابری تعداد کتابخانه ها
دبیرکل نهاد کتابخانه های عمومی کشور با اشاره به اینکه ساختار کتابخانه عمومی در کشور سال ۱۳۴۴ شکل گرفت و تا سال ۱۳۵۷، حدود ۳۰۰ کتابخانه عمومی در کشور ایجاد شد افزود: تا کنون تعداد کتابخانه ها با افزایش ۹ برابری به بیش از ۳ هزارو ۸۰۰ باب رسیده است که حدود هزار کتابخانه به صورت مشارکتی وخصوصی اداره می شود؛ به طور میانگین سالانه بیش از ۶۰ باب کتابخانه به شبکه کتابخانه های عمومی کشور اضافه می شود و در حال حاضر حدود ۶ هزار کتابدار در کتابخانه های عمومی کشور فعالیت می کنند.
آقای رمضانی گفت: بنای ما استمرار این توسعه است و بر اساس اسناد بالادستی نیز باید به این سمت حرکت کنیم؛ نهضت تکمیل و تجهیز کتابخانه های مرکزی نیز در همین زمینه است و ۸ طرح تکمیل و تجهیز کتابخانه مرکزی در استان های گیلان، قم و لرستان آماده بهره برداری است.
شاخص توسعه فضای کتابخانه های عمومی
وی در ادامه با اشاره به شاخص توسعه فضای کتابخانه های عمومی افزود: زیربنای کتابخانه های عمومی کشور با حدود برابر افزایش از ۲۳۸ هزار و ۸۱ مترمربع در سال ۱۳۵۷ به یک میلیون و ۴۰۵ هزار و ۶۳۳ مترمربع در سال ۱۴۰۱ رسیده است.
توسعه کتابخانه سیار اولویت نهاد کتابخانه ها ی عمومی
آقای رمضانی با تاکید بر لزوم گسترش کتابخانه های سیار گفت: توسعه کتابخانه های سیار یکی از سیاست های مهم در حوزه توسعه کتابخانه ها بوده است؛ ما وظیفه تجهیز کتابخانه سیار و بهره برداری از آن را داریم و امکان خرید خودرو را نداریم و خیران، سپاه یا دولت خودروی کتابخانه سیار را تهیه می کنند و زمانی که بنده به نهاد کتابخانه های عمومی کشور آمدم، ۹ کتابخانه سیار در کشور وجود داشت؛ اما امروز این عدد از ۴۰ کتابخانه سیار فراتر رفته و ۸۰۰ کتابخانه روستایی در کشور فعالیت می کنند.
شاخص افزایش منابع اطلاعاتی
عضو شورای فرهنگ عمومی همچنین گفت: کتاب های موجود در کتابخانه های عمومی کشور از ۲ میلیون و ۴۲۴ هزار و ۵۰۰ نسخه در سال ۱۳۵۷ به ۴۸ میلیون و ۶ هزار و ۶۲ نسخه رسیده است. این در حالی است که هم اکنون منابع موجود در کتابخانه های عمومی کشور های ترکیه، مالزی و مصر به ترتیب ۲۱ میلیون، ۱۶ میلیون و ۳ میلیون نسخه است؛ برای روزآمد شدن منابع کتابخانه ها در هر سال حداقل هزار میلیارد ریال اعتبار نیاز است.
شاخص تعداد عضویت و امانت کتاب در کتابخانه های عمومی
رمضانی افزود: تعداد عضویت ثبت نام شده در کتابخانه های عمومی کشور از ۱۲۳ هزار و ۲۷۰ نفر در سال ۱۳۵۷ به ۲ میلیون و ۲۰۳ هزار و ۵۱۲ نفر رسیده است. بیش از ۶۰ درصد این اعضا، کودکان و نوجوانان هستند. این درحالی است که هم اکنون میزان اعضای کتابخانه های عمومی کشور ترکیه ۴.۴ میلیون نفر است.
تعداد کتاب های امانت داده شده کتابخانه های عمومی کشور با افزایش هفت برابری، از ۲ میلیون و ۹۱۳ هزار و ۹۰۸ نسخه در سال ۱۳۵۷ به ۲۳ میلیون و ۷۸۴ هزار و ۲۳۶ نسخه در سال ۱۴۰۱ رسیده است.
وی درباره میزان مطالعه در کشور هم گفت: اعداد و ارقامی که برای سرانه مطالعه ارائه شده، اعداد دقیقی نیست. بخش خصوصی پارسال بیش از ۱۱۰هزار عنوان کتاب با میانگین بالای ۵۰۰ تیراژ منتشر کرد و حجم کمی از جامعه تعداد زیادی کتاب می خوانند و در مجموع مردم ایران، مردم کتاب نخوانی نیستند.
دبیرکل نهاد کتابخانه های عمومی کشور افزود: درباره کتاب الکترونیک هنوز در کشور به صورت جدی به آن پرداخته نشده درست است که کتاب الکترونیک مورد استقبال قرار می گیرد، اما در سایر کشور های دنیا نیز اوضاع به همین منوال است.
توسعه کتابخانه سیار اولویت نهاد کتابخانه ها ی عمومی
آقای رمضانی با تاکید بر لزوم گسترش کتابخانه های سیار گفت: توسعه کتابخانه های سیار یکی از سیاست های مهم در حوزه توسعه کتابخانه ها بوده است؛ ما وظیفه تجهیز کتابخانه سیار و بهره برداری از آن را داریم و امکان خرید خودرو را نداریم و خیران، سپاه یا دولت خودروی کتابخانه سیار را تهیه می کنند و زمانی که بنده به نهاد کتابخانه های عمومی کشور آمدم، ۹ کتابخانه سیار در کشور وجود داشت؛ اما امروز این عدد از ۴۰ کتابخانه سیار فراتر رفته و تعداد کتابخانه های روستایی هم ۸۰۰ کتابخانه رسیده است.
رتبه ایران در جهان و منطقه
دبیرکل نهاد کتابخانه های عمومی کشوردر پایان درباره رتبه ایران از نظر شبکه کتابخانه ای در جهان و منطقه گفت: شبکه کتابخانه ای ایران با چهار هزار کتابخانه، جزو ۱۴ کشور برتر دنیاست و در منطقه و جهان اسلام نیز رتبه نخست را دارد.
۱۴۰۲/۰۶/۱۱ ۲۰:۱۳
