به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، محمدعلی مراتی دبیر شانزدهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران، گفت: امسال مقرر شد که جشنواره شانزدهم موسیقی نواحی با هدف تعالی و بهینه تر شدن و همچنین استفاده از ظرفیت سایر استان ها و فراگیری آن در پنج منطقه برگزار شود. روند انتخاب استان ها برای برگزاری جشنواره موسیقی نواحی تقریبا یک سال به طول انجامیده است.

مراتی بر این موضوع تاکید داشت که: انتخاب محل برگزاری جشنواره با طرح «ساتراپی» وزارت کشور که ایران را به پنج منطقه ی اجتماعی تقسیم کرده است، هماهنگ است. این جشنواره باحضور استان های تهران، قزوین، مازندران، خراسان شمالی، سمنان، گلستان، البرز، و قم با برگزاری در استان گلستان بعنوان منطقه اول، استان های اصفهان، فارس، بوشهر، چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد و خوزستان با برگزاری در استان چهارمحال و بختیاری بعنوان منطقه دوم، استان های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل، زنجان و گیلان با برگزاری در استان آذربایجان شرقی بعنوان منطقه سوم، استان های کرمانشاه، ایلام، لرستان، همدان، مرکزی و کردستان با برگزاری در استان کرمانشاه بعنوان منطقه چهارم، استان های خراسان رضوی، خراسان جنوبی، کرمان، یزد، سیستان و بلوچستان و هرمزگان با برگزاری در استان کرمان بعنوان منطقه پنجم صورت خواهد پذیرفت.

او ادامه داد: در این طرح که در یک گسترۀ ملی به همت دفترموسیقی معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، توسط انجمن موسیقی ایران و با همکاری ادارات کل فرهنگ و ارشاد استان های سراسر کشور به صورت غیررقابتی برگزار خواهد شد، دیگر قرار نیست جشنواره صرفا در یک استان برگزار شود و برگزاری آن با توجه به هزینه هایی که اداره کل ها برای تقویت موسیقی منطقه شان تخصیص می دهند، به صورت گردشی صورت می گیرد و یک منطقه به عنوان نماینده انتخاب و از کمک استان های دیگر هم استفاده می شود. در این طرح همان طور که در بالا گفته شد، مسئول برگزاری منطقه ی یک استان گلستان، منطقه ی دو استان چهارمحال و بختیاری، منطقه ی سه استان آذربایجان شرقی، منطقه ی چهار استان کرمانشاه و منطقه ی پنجم استان کرمان است.

این موسیقیدان همچنین توضیح داد: در این طرح ممکن است این سوال پیش بیاید که این مناطق الزاماً به لحاظ اشتراکات فرهنگی طراحی نشده اند، اما ما در موسیقی شناسی معاصر، موسیقی های مختلف این مناطق را در یک حوزه می بینیم. برای مثال در حوزه ی موسیقی خراسان شمالی، کردها، ترک ها و قومیت های دیگری را داریم که با همدیگر موسیقی «بخشی» و «عاشقی» را تشکیل می دهند. به نظر من وجود این اختلاف های موسیقایی و تنوع فرهنگی راه حل های خود این اقوام برای ساختن یک ملت بوده است.

مراتی افزود: در این جشنواره این ظرفیت وجود دارد که موسیقی اقوام مختلف که مانند زنجیر و حلقه های مختلف فرهنگی به هم ارتباط دارند، در کنار همدیگر شنیده شوند. برای مثال ما در موسیقی خراسان ساز دوتار را داریم و در قزاقستان ساز دمره را داریم که بسیار به دوتار شبیه است و سنت موسیقایی خراسان و قزاقستان شباهت بسیار زیادی به همدیگر دارند که می توانند در بخش ملی – بین المللی جشنواره، کنار همدیگر شنیده بشوند. نکته مهم این است که جشنواره موسیقی نواحی اصلا رقابتی نیست. به این دلیل که در جشنواره های نواحی نمیشود که ارزش موسیقی دانان مختلف را با هم مقایسه کرد.

او در پاسخ به این پرسش که امسال بخش پژوهش موسیقی در جشنواره داریم وجود دارد؟ گفت: بله؛ قطعا ما هرساله بخش پژوهش را داریم و آن را بخش موثر و مفیدی می دانیم. تابه حال هم مقاله های خوبی دریافت کرده ایم. در سال جاری هم در این پنج استانی که در جشنواره موسیقی نواحی شرکت دارند، بخش پژوهشی وجود دارد. درخصوص ادامه داشتن بخش پژوهش در جشنواره ی امسال، برای اولین بار سراغ استان قم و محقق قمی ارزشمندی که در موضوع نقاره نوازی مذهبی فعالیت می کند، رفته ایم. در مورد موسیقی تعزیه هم برای اولین بار امسال از استان قزوین گروه های تعزیه شرکت خواهند کرد و یک محقق هم در گروه تعزیه استان قزوین وجود دارد؛ بنابراین سعی کرده ایم که امسال آن بخش پژوهشی را که در سه روز جشنواره، صبح ها در هر منطقه برگزار می شود را مورد توجه قرار بدهیم.

دبیر جشنواره در پاسخ به این پرسش که اجرا ها در سالن و یا در فضای باز برگزار می شوند نیز گفت: براساس تجربه بنده که در جشنواره های مختلف موسیقی در ایران و اروپا و افریقا حضور داشته ام، جشنواره های موسیقی که در فضا های باز برگزار می شوند از کیفیت صوتی مناسبی برخوردار نیستند و بنده موافق برگزاری جشنواره در فضای باز نیستم. با توجه به سالن های مناسبی که در نقاط مختلف کشور وجود دارد، انتخاب برگزاری جشنواره در سالن های سرپوشیده قطعا کیفیت بهتری را به شنونده ارائه می دهد. حتی ساز های ایرانی مانند دوتار و کمانچه که از سیم های ظریفی برخوردارند و با توجه به آکوستیک این سازها، فضای باز شرایط مناسبی را برای شنید صوت این ساز ها فراهم نمی کند. مسئولان برگزاری جشنواره هم به مقوله کیفیت صدا توجه ویژه ای دارند.

مراتی اضافه کرد: با توجه به شعار وحدت در کثرت جشنواره، گروه های قومیتی مختلفی در جشنواره موسیقی نواحی شرکت می کنند. برای مثال قوم های کتولی، قزلباش، ترکمن، قزاق و دیگر قومیت ها در این جشنواره حضور خواهند داشت. در چیدمان هیئت انتخاب از افراد استان های مختلف استفاده شده و موسیقیدان های استان های مختلف به این امر کمک کرده اند. هدف ما این است که تمام اقوام با توجه به ظرفیت اجرای موسیقی شان در این جشنواره شرکت کنند. در عین حال که امسال جشنواره موسیقی نواحی به صورت منطقه ای برگزار می شود، اما همچنان مسئله ی پررنگ بودن هر قومیت را در نظر گرفته ایم و می خواهیم هر قومی نماینده خودش را در جشنواره ی امسال داشته باشند و حضور اقوام مختلف فراتر از حضور اقوام در جشنواره ی سال گذشته باشد. در جشنواره ی موسیقی نواحی امسال به ویژگی هایی مثل اجرا، اصالت، نخبه بودن و ویژگی های هنری هر منطقه هم توجه کرده ایم و این موارد مطمئنا برای مخاطب رنگ آمیزی خیلی زیبایی را دارد.