خبرگزاری مهر - گروه هنر- آزاده فضلی: «خاک زمین جز به هنر پاک نیست / و این هنر امروز در این خاک نیست»؛ یکی از آه و افسوس های خبرنگاری هنری، انتشار خبر درگذشت چهره ها و مفاخر هنری ست، همچنان که سال ۱۴۰۱ نیز از این قاعده طبیعی مستثنی نبود و متأسفانه تعدادی از چهره ها و هنرمندان در این سال ما را تنها گذاشتند. مطمئناً این هنرمندان و مفاخر هنری کشور نامی نیک از خود بر جای گذاشتند که با یاد کردن آنها هم، خیری به روح آنها می رسد هم با تماشای آثار بر جای مانده از آنها، روان مخاطبان شاد می شود و در واقع مصداقی از این قطعه شعر از سعدی است: «نامی ز ما بماند و اجزای ما تمام / در زیر خاک با غم و حسرت نهان شود»
در گزارش پیش رو، به بازخوانی اخبار ناگوار از سفر ابدی هنرمندان تجسمی در سال ۱۴۰۱ خواهیم پرداخت، هنرمندانی که سال جدید را نخواهند دید و آدم های قرن جدید نیز شاید نتوانند امثال آنها را ببینند.
۲۹ اردیبهشت؛ درگذشت هنرمند پیشکسوت مشبک
اکبر صوتی هنرمند پیشکسوت مشبک که به علت مشکلات ریوی و عوارض ابتلاء به سرطان در بیمارستان بستری بود بامداد ۲۹ اردیبهشت ماه در سن ۹۳ سالگی درگذشت.
استاد اکبر صوتی پیشکسوت هنر مشبک متولد ۱۳۰۸ در کرمان است و بیش از ۱۵۰ نمایشگاه در داخل و خارج از کشور برگزار کرد.
صوتی بیش از ۷۵ سال از عمر خود را به تولید ۳۰۰ اثر از جمله تصاویر پیامبران و بزرگان ایران زمین و مشاهیر و مفاخر جهان را گذرانده است که ۱۲۵ اثر آن در موزه برج آزادی تهران و ۱۸۵ اثر نیز در موزه هرندی کرمان به نمایش گذاشته شده است.
۳ خرداد؛ درگذشت اولین خبرنگار و عکاس زن دفاع مقدس
مریم کاظم زاده عکاس جنگ و دفاع مقدس که به عنوان اولین عکاس زن در جبهه های جنگ حق علیه باطل شناخته می شد، در ۶۶ سالگی بر اثر ابتلاء به سرطان، سوم خردادماه ۱۴۰۱ آسمانی شد.
مریم کاظم زاده، اولین عکاس زن جنگ بود که مهر سال ۵۹ به مناطق جنگی رفت و خاطرات بسیاری از حضور رزمندگان و فرماندهان در مناطق جنگی ثبت کرد. حضور او در کردستان و همراهی با شهید مصطفی چمران، عکس های زیادی از آن دوران به یادگار گذاشته است که بخشی از آنها در کتاب «عکاسان جنگ» توسط بنیاد روایت فتح به چاپ رسیده است. همچنین برخی از این عکس ها برای نخستین بار در سال ۱۳۹۴ طی نمایشگاهی در خانه هنرمندان ایران به نمایش درآمد.
زنده یاد کاظم زاده در وقایع کردستان با اصغر وصالی و گروه «دستمال سرخ ها» آشنا شد. وجه تسمیه این گروه به شهادت یکی از اعضای جوان آن باز می گردد. او به هنگام شهادت، لباسی سرخ بر تن داشت که هم رزمانش به عنوان یادبود وی، تکه هایی از لباس او را بر گردن بستند و عهد کردند که تا گرفتن انتقامش، آن را از خود جدا نکنند.
کاظم زاده و وصالی اواخر شهریور ۱۳۵۸ عقد کردند و اوایل مهرماه به همراه گردان پنجم سپاه پادگان ولی عصر (عج) که فرماندهی اش را وصالی برعهده دارد، به مهاباد رفتند تا اولین سفر مشترک زندگی شان را در یک منطقه جنگی بگذرد. پس از شروع جنگ تحمیلی در ۳۱ شهریور ۱۳۵۹، زندگی این زوج بار دیگر با مقاومت گره خورد. این بار هم خانم خبرنگار همراه همسر رزمنده اش به سرپل ذهاب رفت اما طولی نکشید که در ۲۸ آبان ۱۳۵۹ اصغر وصالی در تنگه حاجیان گیلانغرب به شهادت رسید.
۱۶ خرداد؛ درگذشت حمیدرضا حکیمی مجسمه ساز و نقاش
حمیدرضا حکیمی هنرمند مجسمه ساز و نقاش به دلیل سرطان روده ۱۶ خردادماه در بیمارستان نیکان دار فانی را وداع گفت.
حمیدرضا حکیمی متولد ۱۳۴۲ تهران و دانش آموخته رشته معماری بود. او پس از چند سال فعالیت حرفه ای در رشته معماری در رشته های نقاشی و گرافیک فعالیت حرفه ای کرده و نمایشگاه نقاشی برپا کرده است. او مجسمه های شهری متفاوتی برای تهران ساخته است. حکیمی سال ها عضو انجمن هنرمندان مجسمه ساز بود و حتی به عنوان دبیر انجمن نیز فعالیت داشته است.
وی همچنین به عنوان گرافیست سابقه همکاری با مجله فیلم، آینه و صنعت حمل و نقل را در کارنامه کاری خود دارد. حکیمی مجسمه سازی را در کارگاه خصوصی شاهرخ قیاسی فراگرفته و سال ها برای ساخت مجسمه از سنگ استفاده می کرد.
۵ مرداد؛ روزی که هنر انقلاب، «حبیب» را از دست داد
حبیب الله صادقی هنرمند نقاش پیشکسوت و یکی از درخشان ترین گوهرهای هنر متعهد انقلاب چهارشنبه ۵ مردادماه بر اثر سکته قلبی در آستانه ماه محرم درگذشت.
حبیب الله صادقی هنرمند نقاش، استاد دانشگاه، منتقد هنری و رئیس گروه هنرهای تجسمی فرهنگستان هنر بود. او در دانشگاه های مختلفی همچون دانشکده هنر، دانشگاه شاهد، دانشکده هنر دانشگاه تربیت مدرس، دانشگاه الزهرا و واحد هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز به آموزش هنر و مدیریت هنری پرداخته است. عضویت در واحد تجسمی حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی، عضویت پیوسته فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران و ریاست موزه هنرهای معاصر تهران از مهمترین سوابق مدیریتی او به حساب می آید.
مرحوم صادقی را یکی از مهم ترین نقاشان انقلاب و دفاع مقدس بود که سال ها به عنوان مدرس و استاد دانشگاه فعالیت کرد و شاگردان بسیاری را تربیت کرد و از این راه نسل های متعهدی را به همراهان ایران و انقلاب اضافه کرد. در نقاشی هایش آثاری بدیع با ترکیب بندی های مدرن و عناصر نقاشانه وجود دارد. او با شناخت فرم و آگاهی کافی نسبت به انقلاب، دفاع مقدس و امامان شیعه آثاری ماندگار در حوزه نقاشی از خود به یادگار گذاشت.
وی نذر کرده بود هر سال در عاشورای حسینی یک اثر برای سرور و سالار شهیدان خلق کند. در آثار عاشورایی اش با رنگ و نور و شناختی دقیق فضایی عزتمندانه و امیدوارانه خلق کرده است.
۲۵ مرداد؛ روزی که هنر مجسمه سازی یکی از اساتیدش را از دست داد
سایه کرونا در سال ۱۴۰۱ نیز که کمرنگ شده بود، دست از سر هنرمندان بر نداشت و میرحسن ارژنگ نژاد هنرمند پیشکسوت مجسمه سازی ۲۵ مردادماه در سن ۱۰۱ سالگی در پی ابتلاء به کرونا درگذشت.
حسن ارژنگ نژاد چهارم دی ماه سال ۱۳۰۰ در شهر مشهد زاده شد. او از دوازده سالگی در کارگاه غلامرضا رحیم زاده ارژنگ که پسر خاله اش بود، مشغول به کار شد و اولین کار او نمای بانک ملی بود. او به همراه اسماعیل ارژنگ در پروژه های مختلف زیباسازی شهر تهران نظیر تندیس نبرد گرشاسب با اژدها واقع در میدان باغشاه و نقش برجسته بهرام گور و خسرو پرویز در کاخ سفید واقع در کاخ سعدآباد با غلامرضا رحیم زاده ارژنگ همکاری داشتند.
از دیگر آثار او می توان به تندیس ۱۲ تن از بزرگان ایرانی (مانند اشک اول، نادر شاه افشار، یعقوب لیث صفاری و …) در پارک ملت مشهد، نیم تنه یپرم خان در موزه کلیسای ارامنه در جلفای اصفهان، نیم تنه جبار باغچه بان در مدرسه ناشنوایان تهران، نیم تنه لیمجی مانوکچی زرتشتی (بانی معافیت زرتشتیان از پرداخت جزیه در زمان شاه عباس دوم) در مدرسه انوشیروان تهران، نقش برجسته بهرام گور و خسروپرویز در ورودی کاخ ابیض و مجسمه حیوانات در محوطه دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران اشاره کرد.
۲۵ مرداد؛ آسمانی شدن بابک برزویه عکاس باسابقه
بابک برزویه عکاس باسابقه سینمای ایران پس از مدت ها تحمل عوارض ناشی از بیماری، سه شنبه ۲۵ مردادماه دارفانی را وداع گفت.
بابک برزویه مدرس، عکاس، بازیگر و هنرمندی که بیشتر فعالیت های عکاسی اش در حوزه تئاتر و سینما بود، از دی ماه ۱۴۰۰ به دلیل عارضه مغزی در کما به سر می برد و در بخش مراقبت های ویژه بستری بود که ۲۵ مردادماه درگذشت.
وی از شروع فعالیت های عکاسی خود با کارگردان هایی همچون رسول ملاقلی پور، مسعود کیمیایی، پوران درخشنده و مهران مدیری همکاری داشته است. برزویه سال ۱۳۷۵ برنده دیپلم و سیمرغ بلورین بهترین عکاس فیلم برای عکاسی فیلم «سفر به چزابه» (ساخته رسول ملاقلی پور) شد. همکاری با خبرگزاری های همچون فارس، ایسنا، آنا و مهر جز کارنامه خبری این هنرمند است.
۳۱ مرداد؛ وداع با یک «گنجینه زنده بشری»
مهین افشان پور از هنرمندان تراز اول و پیشکسوت نگارگری که یونسکو به او لقب «گنجینه زنده بشری» داده بود، ۳۱ مردادماه ۱۴۰۱ در سن ۸۱ سالگی پس از چندسال مبارزه با بیماری و زندگی نباتی در منزل خود درگذشت.
مهین افشان پور متولد شهریور ۱۳۲۰ در تهران است. او از دوران نوجوانی و جوانی به نقاشی و صورت گری علاقه داشت و در سال ۱۳۴۸ به هنرستان کمال الملک وارد شد و نزد استادانی مانند «حسین شیخ طبیعت»، «مشیری سیاه قلم»، «یوسفی (تذهیب)» و «الطافی (گل و مرغ)» به تحصیل هنر پرداخت اما علاقه زیادش به نگارگری (مینیاتور) او را به مکتب «مرحوم استاد جلالی سوسن آبادی» کشاند و نزدیک به ۳۰ سال در این زمینه به خلق بیش از ۱۰۰ اثر منحصربه فرد پرداخت.
افشان پور مدرک درجه ۱ هنری داشت و از طرف یونسکو گنجینه زنده بشری محسوب می شد. او سبک های مختلفی را از جمله بغداد، مغول، تیموری یا هرات و سرانجام مکتب اصفهان را در نگارگری تجربه کرده است. از جمله مهم ترین آثار او می توان به «سواری از غیب»، «شیخ صنعان و دختر ترسا»، «سمند تیزپای»، «مجلس بنداندازی عروسان» و «آهوان خمار چشم» اشاره کرد.
همچنین مجموعه آثار او با نام «بانوی خیال» در زمان بیماری این نگارگر فقید توسط مؤسسه هنرمندان پیشکسوت به چاپ رسید.
۶ مهر؛ آسمانی شدن عکاس جوان مطبوعاتی
آرش عاشوری نیا عکاس مطبوعاتی ۶ مهر در سن ۴۲ سالگی درگذشت.
او متولد ۱۳۵۹ در تهران بود و فعالیت های حرفه ای خود را با ورود به حوزه عکاسی صنعتی و تبلیغاتی در سال ۱۳۷۹ آغاز کرد. مرحوم عاشوری نیا در سال ۲۰۰۵ برنده جایزه فتوبلاگیز و در سال ۲۰۰۶ برنده جایزه ویژه گزارشگران بدون مرز شده بود.
برگزاری دو نمایشگاه عکس در تهران و دو نمایشگاه عکس دیگر در لندن و کلن از فعالیت های نمایشگاهی او بود.
۴ آبان؛ درگذشت مرد جشنواره های هنرهای تجسمی
عبدالرحیم سیاهکارزاده مدیرعامل مؤسسه توسعه هنرهای تجسمی معاصر و دبیرهای اجرایی جشنواره تجسمی و بینال های تجسمی کشور صبح امروز ۴ آبان ماه به دلیل تشدید بیماری سرطان درگذشت.
سیاهکارزاده که دچار سرطان کبد بود، پس از ابتلاء به کرونا، بیماری سرطانش بروز بیشتری پیدا کرد و در یک ماه گذشته نیز این بیماری تشدید شده بود. وی که از ابتدای سال ۱۴۰۱، به ندرت سرکار می رفت، برنامه های بیست و نهمین جشنواره هنرهای تجسمی جوانان را نیز انجام داده بود.
عبدالرحیم سیاهکارزاده متولد ۱۳۴۵ اهواز و کارشناسی حقوق دارد. در کارنامه وی، علاوه بر عضویت در شورای سیاستگذاری و دبیری اجرایی جشنواره های هنرهای تجسمی فجر و جوانان، معاونت اداره کل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، معاونت اداری و مالی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اصفهان، عضو شورای برنامه ریزی و سیاستگذاری جشنواره بین المللی هنرهای نمایشی فجر، عضو شورای برنامه ریزی و سیاستگذاری جشنواره بین المللی تئاتر عروسکی، عضویت شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی یازدهمین دوسالانه بین المللی عکس تهران، عضویت شورای برنامه ریزی اولین اکسپوی بزرگ تهران، عضویت شورای سیاستگذاری دوسالانه نگارگری ایران، عضویت شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی نهمین دوسالانه بین المللی کاریکاتور تهران، عضویت در شورای سیاستگذاری و اجرایی ششمین جشنواره تجلی احساس، عضویت شورای خرید آثار هنری مرکز هنرهای تجسمی و عضویت شورای سیاستگذاری و برنامه ریزی شورای آموزشی، پژوهشی نقاشی خیالی نگاران به چشم می خورد.
۱۷ آذر؛ پر کشیدن خوشنویس پیشکسوت قمی
حسن آهنگران خوشنویس پیشکسوت کشور و مؤسس و مدرس انجمن خوشنویسان قم، ۱۷ آذرماه ۱۴۰۱ تن خاکی وا نهاد و به سوی بی سو رجعت کرد.
حسن آهنگران خوشنویس برجسته کشور، در سال ۱۳۲۱ در شهر قم متولد و دارای درجه یک هنری در رشته خوشنویسی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. وی فعالیت هنری خود را از سال ۱۳۳۵ در زمینه های خوشنویسی، نقاشی و ردیف های سنتی شروع کرده است. آهنگران در خط نستعلیق شاگرد سید حسین میرخانی، در خط شکسته نستعلیق محمدحسین عطارچیان و در نقاشی نیز سیدمحمدرضا دعوتی بوده است.
«دریای عطش»، «دل هست اینجا کبوتر» و «ره آوردی بر خطوط نستعلیق و شکسته چلیپایی» از آثار چاپ شده آهنگران است.
۲۲ آذر؛ درگذشت بهزاد غریب پور هنرمند گرافیست
بهزاد غریب پور هنرمند گرافیست و تصویرگر که مدتی برای درمان بیماری در کانادا حضور داشت، سه شنبه شب ۲۲ آذر دارفانی را وداع گفت.
بهزاد غریب پور متولد سال ۱۳۳۶ در شهر سنندج و دانش آموخته رشته گرافیک دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران بود و با تأسیس استودیوی «تینو گرافیک» در سال ۱۳۶۳، فعالیت خود در حیطه تصویرگری و طراحی گرافیک و تبلیغات را پی گرفت که تا ۱۳۹۴ ادامه داشت. تدریس در دانشکده هنرهای زیبا و دانشگاه هنر و ده ها دوره و کارگاه آموزش تخصصی تصویرگری و طراحی کتاب از دیگر فعالیت های فرهنگی او بوده است. علاوه بر این ها، مدیریت هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، انتشارات افق، محراب قلم، قدیانی، سروش و غیره را نیز عهده دار بوده است. از سال ۱۳۶۸ تا ۱۳۹۳ عضو هیأت داوران بسیاری از جشنواره های تجسمی بوده که دوسالانه تصویرگری تهران، جشنواره تصویرگری شاهکارهای ادبی و جشنواره هنرهای تجسمی فجر از آن جمله اند. او از سال ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۴ عضو اولین هیأت مدیره انجمن تصویرگران ایران بوده است.
۹ بهمن؛ حادثه ای که منجر به فوت مسعود سپهر شد
مسعود سپهر هنرمند طراح گرافیک پیشکسوت که ۲۳ دی ماه از بالای پله های خانه اش به پایین سقوط کرد و ضربه مغزی شد، بعد از سپری کردن بیش از ۲ هفته بیهوشی کامل، صبح روز ۹ بهمن سال ۱۴۰۱ در بیمارستان شهدای تجریش تهران دار فانی را وداع گفت.
وی از جمله طراحان پیشرو و اثرگذار طراحی گرافیک ایران بود و از زمان تأسیس انجمن به طور مستمر و دلسوزانه در دوره های مختلف هیئت های مدیره و کمیته ها و در حوزه های پژوهشی انجمن فعالیت مهم و مؤثر داشت.
مسعود سپهر در سال ۱۳۳۵ در تهران به دنیا آمد و در سال ۱۳۵۶ از کالج چاپ لندن فارغ التحصیل شد و دارای مدرک لیسانس طراحی گرافیک، تایپوگرافی و برنامه ریزی چاپ است. مسعود سپهر در سال ۱۳۵۱ مدرک فوق لیسانس خود را در این رشته اخذ کرد. کرد همچنین دارای مدرک دکترای حرفه ای از وزارت فرهنگ و آموزش عالی است و از سال ۱۳۷۲ آموزش تکمیلی را از مرکز آموزشی اپل پاریس دنبال کرده است.
نایب رئیس هیأت مدیره انجمن صنفی طراحان گرافیک ایران، طراح گرافیک شرکت طراحی پیتر هچ لندن، مدرس دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران، عضو کارگروه سه نفره تدوین دروس و بازنگری تصویری واحدهای درسی ارتباطات دانشگاه های کشور، تدریس در دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی تهران و صد و هشتاد علامت و نام کتبی برای مؤسسات، شرکت ها و محصولات، بخشی از فعالیت های هنری مسعود سپهر است.
۱۴۰۱/۱۲/۲۸ ۰۷:۱۲
