هشتمین نشست از سلسله نشست های «بازیابی»، با عنوان «مداخله نهادهای هنری در صورت بندی امروز و فردا» در خانه هنرمندان برگزار شد.

به گزارش خبرنگار مهر، هشتمین نشست از سلسله نشست های «بازیابی» با عنوان «مداخله نهادهای هنری در صورت بندی امروز و فردا» با حضور ایرج راد رئیس هیات مدیره خانه تئاتر، حمیدرضا نوربخش مدیرعامل خانه موسیقی و محمدمهدی عسگرپور رئیس هیات مدیره خانه سینما، عصر چهارشنبه ۱۰ اسفند در سالن شهناز خانه هنرمندان برگزار شد.

در ابتدای این نشست محمدمهدی عسگرپور رئیس هیأت مدیره خانه سینما به ارائه توضیحاتی در خصوص وضعیت نهادهای صنفی در عرصه فرهنگ و هنر پرداخت و گفت: بحث نهادهای صنفی در عرصه فرهنگ و هنر همیشه مطرح بوده و هر بار در بحران ها بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. آیا در کشوری زندگی می کنیم که نهادهای صنفی به صورت طبیعی به وجود آمده و فعالیت می کنند یا نه؟ آیا حاکمیت علاقه مند به فعالیت طبیعی این نهادها هست یا نه؟ نهادها باید به صورت طبیعی ثبت شده باشند.

وی متذکر شد: قانون مشخصی برای امور صنفی به ویژه در حوزه فرهنگ و هنر و روند مشخصی برای ثبت نهادهای صنفی وجود ندارد. تصورم این است نهادهای مختلف حاکمیتی موافق قوام نهادهای صنفی در عرصه فرهنگ و هنر نیستند. از این رو با واکنش های فصلی مواجهیم.

این هنرمند عرصه سینما با بیان اینکه اکوسیستمی شکل گرفته که نهاد صنفی خانه سینما را بلاتکلیف گذاشته است، تأکید کرد: عزمی وجود دارد که نهاد صنفی ناکارآمد باشد و نتواند نقش خود را در مقاطع مختلف و بحران ها انجام دهد. وقتی نهاد صنفی از دید حاکمیت ناکارآمد شود بخش خصوصی هم به درستی شکل نمی گیرد.

هرگز هنر به عنوان شغل شناخته نشده است

سپس ایرج راد رئیس هیأت مدیره خانه تئاتر نیز در ادامه سخنان عسگرپور، یادآور شد: در ایران هرگز هنر به عنوان یک شغل شناخته نشده و هنر و هنرمند تعریف شغلی نداشته اند. زمانی که تئاتر در ایران شکل گرفت سعی شد اصولی رعایت شود. تا قبل از ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ بخش خصوصی در تئاتر ایران شکل گرفت ولی اجازه شکل گیری سندیکا و نهاد صنفی داده نشد. بعد از آن به این نتیجه رسیدند که آزادی هایی را برای هنر در نظر بگیرند و با شکل گیری اداره هنرهای دراماتیک از سوی دولت به نوعی تئاتر را به عنوان یک شغل پذیرفتند. بعد از آن اداره تئاتر و گروه های مختلفی تشکیل شد.

وی با اشاره به شکل گیری یک تقسیم بندی شغلی و هنری در تئاتر بعد از کودتای ۲۸ مرداد ۳۲، ادامه داد: هر چقدر سعی شد تشکل های صنفی تشکیل شود اتفاقی نیفتاد. اوایل انقلاب هنرمندان تئاتر سعی داشتند نهاد صنفی شکل دهند اما به سرانجام نرسید. در سال ۷۷ عنوان شد تشکل های صنفی هنری ایجاد شود ولی اینگونه نبود که تمام و کمال از سوی جامعه هنری شکل بگیرند. خانه سینما هم که قبل از آن شکل گرفته بود هم به همین گونه بود. خانه تئاتر، خانه موسیقی و خانه هنرمندان تحت لوای مؤسسه فرهنگی و هنری شکل گرفتند و مجوز نهاد صنفی یا سندیکا نداشتند اما همین هم پیش زمینه خوبی بود و باعث شد هنرمندان حوزه های مختلف گرد هم جمع شوند و فعالیت کنند ولی فعالیت شان صنفی و مستقل نبود و اگر بود در محدوده ای خاص بود.

راد با بیان اینکه ما مدت ها به دنبال این بودیم که موسسه فرهنگی و هنری نمی تواند پاسخگوی فعالیت های صنفی باشد، اظهار کرد: در برنامه ششم توسعه دخالت کردیم تا تشکل های صنفی شکل بگیرد و در نتیجه مجوز داده شد که تشکل های صنفی تحت عنوان تشکل های فرهنگ و هنر و رسانه شکل بگیرند اما به سرانجام نرسید. زمان حضور آقای صالحی در وزارت ارشاد و بعد از برگزاری جلسات متعدد یک ساله، این روند پیش رفت و توسط وزیر کار و وزیر ارشاد در هیأت وزیران مصوبه ای برای این امر نوشته و تصویب شد و قرار شد ظرف ۲ سال تشکل های صنفی شکل بگیرند. در خانه تئاتر ۷ صنف ما توانستند شناسه ملی از ثبت شرکت ها بگیرند و نهاد صنفی سراسری شکل بدهند ولی با شکایت ۲ نفر مبنی بر اشکال شرعی داشتن چند بند که به شورای نگهبان ارائه شد همه چیز به هم ریخت. ما نامه ای نوشتیم که اگر اشکالاتی وجود دارد برطرف شود ولی متأسفانه پاسخی داده نشد.

این هنرمند با سابقه عرصه تئاتر تأکید کرد: همه باید پای این قضیه بایستند تا انجمن های صنفی سراسری شکل بگیرند و تئاتر و هنر به عنوان یک شغل شناخته شود.

هنوز موسیقی هویت پذیرفته شده ای ندارد

در ادامه این نشست حمیدرضا نوربخش مدیرعامل خانه موسیقی نیز به ارائه توضیحاتی درباره وضعیت موسیقی در ایران پرداخت و گفت: قبل از انقلاب در حوزه موسیقی بخش هایی نظیر موسیقی سنتی و موسیقی کلاسیک جنبه درآمدی و شغلی نداشته است به همین دلیل استادان برجسته ما قبل از انقلاب احساس شان این نبود که از طریق موسیقی کسب درآمد می کنند. قبل از انقلاب کنسرت به معنای کنسرت بزرگ و درآمدزا وجود نداشت. بعد از انقلاب هم موسیقی تعطیل شد و یک دهه موسیقی نداشتیم چون تصور می شد موسیقی حرام است و تنها بخش سرود شکل گرفت و وجود داشت.

وی تصریح کرد: هنوز موسیقی هویت مشخص و پذیرفته شده از سوی حاکمیت ندارد. هنوز هم در نقاط مختلف کشور موسیقی اجازه فعالیت و برگزاری کنسرت ندارد.

نوربخش با اشاره به شکل گیری خانه موسیقی، یادآور شد: در موسیقی اساساً فردیت بسیار پر رنگ است بر خلاف سینما و تئاتر که با جمع شکل می گیرد. به همین منظور مخالفتی با جمع شدن هنرمندان موسیقی گرد هم وجود داشت و باید ضرورت این جمع به مخالفان تفهیم می شد. اساسنامه ما هم مؤسسه فرهنگی و هنری چندمنظوره است یعنی هیأت مؤسس سهام دار هستند. طی این سال ها این موضوع چالش های جدی حقوقی برای خانه تئاتر و موسیقی به همراه داشته است.

مدیرعامل خانه موسیقی با بیان اینکه در دوران کرونا جامعه هنری که کارشان تعطیل شده بود بلاتکلیف بودند، اظهار کرد: از آنجا که سینما، تئاتر و موسیقی پیش از کرونا به صندوق اعتباری هنر وصل شده بودیم توانستیم حمایت های ناچیزی از هنرمندان داشته باشیم و به نوعی تبدیل به شعبه ای از کمیته امداد شدیم. در حوادث اخیر اجتماعی نیز به نوعی شعبه ای از صلیب سرخ شده ایم.

عسگرپور در بخش دیگری از نشست «مداخله نهادهای هنری در صورت بندی امروز و فردا» درباره عملکرد خانه های سینما، تئاتر و موسیقی در مقاطع مختلف زمانی، تأکید کرد: اگر قدرتی در مجموعه خانه ها وجود دارد مشخصاً به اعضای اش برمی گردد نه اینکه قانونی برای صنف تعریف شده باشد. بارها به کسانی مجوز فعالیت داده شده که فعالیت شان غیر صنفی بوده است به عنوان مثال سال ۸۸ وزارت ارشاد وقت به افرادی مجوز فعالیت و شکل دادن خانه سینمای ایرانیان را داد. ما نمی توانیم به لحاظ قانونی با این افراد و یا اعضایی که دچار تخلف می شوند برخورد کنیم. به لحاظ قانونی و حقوقی جایگاه لازم به نهادهای صنفی داده نشده و از این رو با تجمعات به دنبال احقاق خود هستیم.

رئیس هیأت مدیره خانه سینما تصریح کرد: تا الان فضایی ایجاد نشده که دارای مصوبه ای در مجلس شویم تا جایگاه قانونی و حقوقی داشته باشیم. گمان نمی کنم این اتفاق در عرصه فرهنگ و هنر رخ دهد و ما باید همیشه به دنبال حقوق خود بدویم.

ایرج راد نیز در این خصوص یادآور شد: در اتفاقات اخیر، پیگیری هنرمندانی که دستگیر شده بودند ابتدا در خانه سینما انجام شد و بعد از آن کارگروه هایی نیز در خانه تئاتر و خانه موسیقی شکل گرفت و شبانه روز پیگیر وضعیت و شرایط افراد بودند و بالاخره توانستند تا جایی که از دست شان برمی آمد کارهایی را انجام دهند.

وی تأکید کرد: این تشکل ها کارهای زیادی انجام داده اند و شکل گیری شان بیهوده نبوده اما در عین حال مشکلات زیادی داریم. حمایت ها در تئاتر دیگر حمایت نیست و بچه های تئاتر از جیب خود هزینه می کنند در حالی که هنرمندان تئاتر باید جایگاه شغلی داشته باشند. جایگاه دولتی و جایگاه خصوصی تئاتر اصلاً مشخص نیست و همه چیز آشفته و به هم ریخته است. ما مدام سعی می کنیم این به هم ریختگی را گوشزد کنیم.

هنرمند صدقه بگیر نیست

رئیس هیأت مدیره خانه تئاتر تصریح کرد: هنرمند صدقه بگیر نیست که بسته های حمایتی را به رخ ما می کشند. هیچ حمایتی از هنرمندان نمی شود. این خانه ها در این شرایط به سختی کار کردند تا شرایط بیمه و درمانی هنرمندان را مرتفع کنند. مدام گرفتار مسائل حاشیه ای می شویم ولی به دنبال کار اساسی و قانونی شدن جایگاه هنر هستیم.

راد درباره مشارکت کم اعضای خانه های سینما، تئاتر و موسیقی در مقابله با بحران ها و اتفاقات مختلف، اظهار کرد: اعضای ما آموزش صنفی ندارند و همه چیز را از اعضای هیأت مدیره می خواهند و خودشان وارد عمل نمی شوند. الان به طرق مختلف داریم این آموزش ها را می دهیم.

عسگرپور نیز در این باره یادآور شد: در سینما اساساً دریافت مجوزها از سوی نهاد دولتی است. به عنوان مثال ما با گروهی از اعضا و همکاران جلسه ای داریم که باید در مقابل فلان موضوع واکنش داشته باشیم ولی تعدادی از همکاران ما درگیر تولید پروژه و نیازمند مجوزها و حمایت های دولتی هستند، به این خاطر نمی توانند ما را همراهی کنند. وابستگی خیلی از همکاران ما به تولید باعث می شود در بزنگاه ها نتوانیم به موقع عمل کنیم. با این حال امتیازمان بد نبوده و در بحران ها خوب عمل کرده ایم.

نوربخش هم درباره این وضعیت در خانه موسیقی، یادآور شد: در حوزه موسیقی بخش فعال پاپ را داریم که پروژه و تعریف اقتصادی و تجاری دارد. ما در خانه موسیقی با این بخش مشکل نداشتیم. بیشتر افرادی که در خانه موسیقی رفت و آمد دارند کاری ندارند و فقط به دنبال بیمه و دریافت کمک های مالی هستند. هیأت مدیره خانه موسیقی سال هاست به دنبال شکل دادن انجمن خوانندگان پاپ هست ولی انجام نشده چون این گروه امورات خود را سپری می کنند و بخش اقتصادی و تجاری شان فعال است.

وی ادامه داد: اما هنرمندان دیگری که عضو خانه موسیقی هستند نظیر موسیقی نواحی، مسائل شان از قبیل بیمه و کمک های مالی است و حتی در انتخابات خانه موسیقی شرکت نمی کنند. در هیأت مدیره خانه موسیقی طی سال های گذشته شاهد حضور هنرمندان شناخته شده موسیقی ایران بوده ایم که هیچگاه درگیر تولید و وابسته به دولت نبوده اند که بخواهند در بزنگاه ها عقب نشینی کنند.

مدیرعامل خانه موسیقی تصریح کرد: اگر در هیأت مدیره های خانه ها شاهد حضور چهره های تکراری هستیم به این دلیل است که داوطلبی برای حضور نیست و این عزیزان با جان و دل و بدون توقع مالی، فعالیت می کنند.

در ادامه نشست «مداخله نهادهای هنری در صورت بندی امروز و فردا» شرکت کنندگان و حاضران در نشست نقطه نظرات و پرسش های خود را درباره عملکرد این نهادهای صنفی مطرح و محمدمهدی عسگرپور، ایرج راد و حمیدرضا نوربخش به آن ها پاسخ دادند.



نویسنده: newsBot
همرسانی کنید:

نظر شما:

security code
طراحی و پیاده سازی توسط: بیدسان